Warmte en licht in Vorm aan de Vecht

Het aantal nonnen en monniken in Nederland daalde van 23.000 in ’85 naar 3000 nu. In buitenplaats Doornburgh in Maarssen vertrokken de nonnen in 2017 en werd het klooster aangekocht voor tentoonstellingen die een brug slaan naar het verleden. De eerste post-corona tentoonstelling Vorm aan de Vecht heeft 75 deelnemers die dit erfgoed tot leven brengen. De tentoonstelling toont een selectie van hedendaagse design, kunst, mode en fotografie. Curator Nicole Uniquole stelde de tentoonstelling samen. Uniquole; “De Amsterdamse zeventiende-eeuwse elite bouwde haar buitenhuizen aan de Vecht om zich hier ’s zomers te verpozen.

Deze tentoonstelling laat het erfgoed van de buitenplaats naast hedendaags design zien. Zo vertellen we het verhaal van deze bijzondere locatie en ontstaat er door de getoonde kunst en design een verrassend perspectief op de toekomst.” Diverse makers wonen als artist in residence tijdelijk in het klooster om nieuwe ontwerpen te maken, hiertoe geïnspireerd door Buitenplaats Doornburgh. bni-lid ontwerper en interieurarchitect Karel Bodegom is een van de exposanten.

Warmte en licht met Woven Walls en LLeHs

Aleksandra Gaca presenteert Woven Walls, een opmerkelijke serie vrijstaande geweven architectonische textielobjecten. Ritme en herhalingen in de architectuur en de regelmatige structuren in de vormgeving, vormen de rode draad in het werk van de textielontwerper. Op uitnodiging van ontwerper en interieurarchitect Karel Bodegom vertaalde zij het door haar ontworpen textielpatroon Rhombus naar zijn revolutionaire verwarming, de Long Lasting Electric Heating system (LLeHs). Als artist in residence verbleef Aleksandra een periode in het voormalige klooster van Buitenplaats Doornburgh. Hier liet ze zich inspireren door de architectuur, de omgeving en het ritme van de dagen. Ze verdiepte zich met name in de theorie van het plastisch getal dat architect en priester Dom Hans van der Laan had ontwikkeld en waarin hij zijn ideeën over vormen, proporties en maatvoering vastlegde.

Voor haar architectonische textielconstructies liet ze zich inspireren door deze theorie en paste die toe in haar ontwerpen en in de maten van de objecten, ook in verhoudingen tot elkaar in de ruimte.  Ze toont drie objecten als resultaat van haar onderzoek, waarin geometrische vormen de basis vormen. Als uitgangspunt voor de twee staande objecten dienen plisée-gevouwen constructies, uitgevoerd in speciaal ontwikkelde transparante en semi-transparante stoffen. De ontwerper speelt daarbij met ritmisch herhalende rechte en diagonale lijnen en transparantie, maar ook met gelaagdheid door meerdere lagen stof elkaar te laten overlappen. Ze liet zich daarbij inspireren door de lichtval door de ramen van het klooster. Door de objecten van verschillende kanten te benaderen ontstaan nieuwe geometrische patronen die veranderen en bewegen zodra ze het licht vangen. Het nieuwe werk is een onderdeel van een doorlopend onderzoek naar driedimensionaal geweven textiel. Hiertoe behoren de uitgesproken ruimtelijke constructies op architectonisch schaal, getiteld Woven Space, die de textielontwerper recentelijk heeft gerealiseerd in samenwerking met Textiel Museum | TextielLab in Tilburg.  “Er schuilt veel potentie in de weeftechniek en in de mogelijkheden om innovatieve constructies te creëren die nieuwe oplossingen bieden binnen de architectonisch vormgeving”, zegt ze erover, zoals de mogelijkheid zelfstandig staande objecten in de ruimte te creëren en constructies die open en dicht kunnen worden gevouwen.

Revolutionaire LLeHs

Ontwerper en interieurarchitect Karel Bodegom ontwierp Long Lasting Electric Heating system, kortgezegd: LLeHs. Vergeleken met de gangbare saaie witte radiatoren is deze revolutionaire verwarming een ruimtelijke eyecatcher. Karel wist het eerste infrarood verwarmingspaneel te ontwerpen dat met geavanceerde technologie moleculen in beweging brengt. LLeHs bestaat uit een hooggepolijste minerale Dekton plaat, die op keramische wijze is geproduceerd en belicht wordt door koolstofvezeldraden, die zijn vastgelegd op een non-woven isolatiedeken.  De energiezuinige, slimme LLeHs produceert gerichte, directe warmte in combinatie met convectie, naar behoefte in te stellen op het gewenste comfort.

Voor de serie van 2022 heeft Bodegom twee textielontwerpers uitgenodigd om een ontwerp voor de vrijstaande top-LLeHs verwarming te maken. Voor de eerste presentatie vertaalde Aleksandra Gaca het door haar ontworpen textielpatroon Rhombus naar een contrastrijke compositie met een mat patroonverloop op de glanzende achtergrond van de architectonische paneelverwarming. Het vangen en filteren van licht is wat beide ontwerpers verbindt. Zelfs de zoektocht van Dom van der Laan naar de verhouding tussen binnen en buiten, stellen beide ontwerpers in een nieuw daglicht. Zo gebruikte Aleksandra voor het geometrische 3D-geweven Rombus-weefsel een goudkleurig mohair. Hierdoor haalt ze zonlicht en warmte binnen de koude en sombere kloostermuren. Karel doet dat door comfort, privacy en warmte binnen het klooster te halen in de vorm van een warmte uitstralende ruimteverdeler in een brons- en titaniumachtige kleurschakering. De zonnestralen reflecteren door het raam op de verwarmingspanelen.

Beide ontwerpers – de een vanuit textiel en de ander vanuit architectuur – hebben zich in kamer 9 van de priorij op de ruimte geconcentreerd, op ritme, regelmaat en de derde dimensie van de gulde snede. Samen creëren ze een harmonieuze installatie.  Zoals je door het labyrint van de tuin of de kloostergangen kan dwalen en telkens iets verrassends ontdekt en ervaart, zo wandelt de bezoeker ook door deze gelaagde expositie.

Tekst: Viveka van de Vliet

Meer info:

Vorm aan de Vecht
Buitenplaats Doornburgh Maarssen tot 28 september 2022

Beeldcredits: fotografie Karel Bodegom en beeldbewerking Wesley Vink.