‘Wachten’, WhatsApp gesprek met Lonneke Reijalt

Wat betekent wachten? En welke rol speelt interieur daarin? Over die vragen gaat het themanummer van ons vakblad NOOK, wat volgende week op de mat van onze leden en abonnees ligt. De inhoud van dit blad hebben we maanden geleden al samengesteld. De ironie wil dat met alle Corona-maatregelen veel mensen thuis zitten te wachten. Waarop? En hoe lang? In een serie korte WhatsApp gesprekken bespreken we in 10 vragen wat het Corona-wachten voor interieurarchitecten betekent. Deze keer vertelt Lonneke Reijalt interieurarchitect bij Studio Morgen.

1. De regering roept ons op om zoveel mogelijk thuis te werken, zo min mogelijk contact met anderen te hebben en ontmoetingen te beperken. Wat doe jij?

Ik werk samen met Anja Romme en Lyanne Oosterhof aan projecten binnen ons bedrijf Studio Morgen. Omdat we allemaal ergens anders wonen waren we al gewend om op afstand te werken, dus wat dat betreft hoeven we ons niet veel aan te passen.

2. Ervaar je het zoveel mogelijk thuisblijven als wachten en waarom wel of niet?

Nee helemaal niet. Door alle digitale communicatiemiddelen blijf je in contact met collega’s, vrienden en familie. Juist nu iedereen niet op dezelfde plek hoeft te zijn om met elkaar te ontmoeten, heb ik het idee dat ik meer mensen spreek dan ooit. Ook heb ik het nog steeds druk met projecten en andere werkzaamheden in het onderwijs.

3. Welke ervaringen (zowel positief als negatief) heb je met dat je zoveel mogelijk moet thuisblijven?

Het thuisblijven vind ik niet zo’n probleem, wel dat er allerlei leuke activiteiten zijn afgelast. Dit is juist een tijd met veel symposia, evenementen en beurzen. Dat deze nu niet doorgaan zorgt ervoor dat je inspiratie en contacten ergens anders vandaan moet halen. Ik haal wel veel hoop uit de mooie initiatieven die nu door het hele land ontstaan. Ineens gaan mensen dingen voor elkaar doen waar ze normaal gesproken geen tijd voor hadden of maakten. Ik hoop dat wanneer we weer met zijn allen van de openbare ruimte gebruik maken dit leidt tot ander sociaal gedrag en meer rekening met elkaar houden. Ook voor ontwerpers is dit een thema in hun projecten: hoe kunnen we door het ontwerp het gedrag zo beïnvloeden dat je bijvoorbeeld meer contact maakt met anderen?

4. Hoe ga je om met die ervaringen? Wat voor oplossingen heb je bedacht?

Ik wil juist gaan nadenken over de langere termijn. Nu je niet wordt meegetrokken in de waan van de dag is er tijd om na te denken over de vraag ‘wat wil ik doen en welke dingen wil ik bereiken?’.

5. Welke rol speelt wachten in jouw ontwerpen? 

Wachten is een activiteit die vaak voorafgaat aan het andere activiteit. De ruimte waar dat gebeurt heeft veel invloed op die ervaring van wachten. In mijn afstudeerproject van de Master Interieurarchitectuur heb ik gekeken naar wachtkamers en hoe mensen zich daar gedragen. Als de ruimte voldoende en gevarieerde wachtplekken aanbiedt, kun je je veel comfortabeler voelen dan wanneer ander net iets te dicht bij je moeten staan of zitten en daarmee in je persoonlijke ruimte komt. Als die persoonlijke ruimte niet gerespecteerd wordt voel je je ongemakkelijk en lijkt dat wachten nog langer te duren. Door een variatie aan plekken (zoals bijvoorbeeld een lange wandbank, treinzitjes, maar ook stoelen met leuningen) aan te bieden voelen mensen zich op hun gemak als er weinig mensen zijn, maar kun je ook comfortabel een beetje indikken als het drukker wordt.

6. Wat vind jij een goed voorbeeld voor een prettige wachtomgeving?

Ik vind de StationHuiskamers op de stations van NS een hele mooie laagdrempelige manier van menselijk design in een hufterproof omgeving. Juist op kleinere stations, waar de commerciële belangstelling wat minder is, maar mensen wel behoefte hebben aan de praatje in een prettige omgeving.

7. Kan de inrichting van het huis het wachten voor mensen veraangenamen? Heb je een tip?

Ik denk dat je er vooral voor moet zorgen dat je thuis ervoor zorgt dat je werk, privé en creatieve ruimte gescheiden is. Juist nu iedereen zoveel thuis zit, heb je ruimte om een hoekje te creëren voor een nieuwe hobby waar je tussendoor even een uurtje je hoofd leeg kan maken. Zo heb ik bijvoorbeeld een plek gemaakt om al mijn planten te verzorgen en verpotten, want nu ik zo veel thuis zit merk ik hoeveel aandacht ze kunnen gebruiken.

8. En als het wachten klaar is, aan welk inspirerend project wil jij dan graag gaan werken?

Ik zou graag nieuwe projecten om het hybride onderwijs vorm te geven opzetten. Op dit moment zijn wij bezig met een project voor de Economische en Juridische opleidingen, maar we zouden dit graag op meer plekken in het onderwijs willen doen. Ook de digitalisering van het onderwijs speelt hier een rol in. Wat is straks de rol van een schoolgebouw als er nu zoveel lessen digitaal gegeven worden? Waarvoor kom je naar school? En wat is de meerwaarde van een klaslokaal als je ook online les kunt krijgen? Kunnen we die ruimte dan niet gebruiken om de beroepspraktijk en bedrijven een plek te geven in het onderwijs?

9. Heb je nog lees- of kijktips voor je mede interieurarchitecten om het thuisblijven te verzachten?

Geen lees- of kijktip, maar een luistertip. De serie podcasts ‘Ongesigneerd’ van de VPRO zit vol verborgen pareltjes over alledaags design. Mijn persoonlijke favoriet is die over de A2, waarin ze onderzoeken wat ontwerpers doen om jou alert te houden. In die zin is autorijden ook een vorm van wachten tot je op je bestemming bent.

10) Van welke interieurarchitect zou je ook graag de antwoorden op deze 10 vragen lezen?

Ik zou graag willen weten wat Denise Damme over dit thema kan vertellen omdat ze voor mij een inspiratiebron is en heel goed kan nadenken over filosofische thema’s als wachten in relatie tot ruimte.