Es Devlin. Library of Light
Es Devlin Portrait
©Daniel Devlin
Es Devlin. Library of Light
Pinacoteca di Brera – Cortile d’Onore
Salone del Mobile.Milano 2025
©Es Devlin Studio
Milaan: een ode aan licht en verbeelding
Wie deze week in Milaan is voor de Salone del Mobile, mag Library of Light van Es Devlin niet missen. In het hart van de Pinacoteca di Brera presenteert de Britse kunstenaar een monumentale, draaiende sculptuur met een doorsnede van achttien meter – opgebouwd uit verlichte boekenkasten met meer dan 2.000 boeken. De installatie reflecteert letterlijk én figuurlijk licht: overdag weerkaatst een schuine spiegel het zonlicht tot in de verste hoeken van de Cortile d’Onore; ’s avonds ontstaat er een meeslepend schaduwspel. De sculptuur verbindt drie bastions van kunst, kennis en verbeelding: de Pinacoteca, de Biblioteca Nazionale Braidense en de Accademia di Belle Arti di Brera.
Door de jaren heen interviewde onze NOOK-hoofdredacteur, Thierry Somers, Es Devlin meerdere keren. Hij sprak haar op diverse locaties, waar zij hem uitnodigde om repetities, try-outs en shows bij te wonen. Zo kreeg hij van dichtbij te zien hoe zij werkte aan uiteenlopende theater-, opera- en popproducties.
In haar werk blaast Devlin herinneringen, spelletjes en dromen uit onze jeugd nieuw leven in, en vergroot ze uit tot grootschalige podiumontwerpen voor artiesten als The Weeknd, U2 en Lady Gaga. In ons NOOK-themanummer Play zoomen we in op hoe zij met haar speelse ontwerpen het publiek weet te betoveren en te verwonderen.
Naar aanleiding van haar indrukwekkende presentatie in Milaan delen we dat verhaal nu opnieuw – ditmaal ook in Nederlandse vertaling. Lees hieronder het oorspronkelijke interview of de Nederlandse vertaling.
Childhood Memories – Es Devlin
De scenografieën van Es Devlin zijn beroemd om hun speelse en fantasierijke benadering. Haar ontwerpen bevatten vaak elementen uit de kindertijd – uitvergrote dieren, een torenhoge speelgoedrobot, duizelingwekkende doolhoven, angstaanjagende monsters, of een decor geïnspireerd op een papieren vliegtuigje.
Thierry Somers sprak met de Britse scenograaf en kunstenaar over hoe zij een kinderlijke verwondering tot leven brengt in haar ontwerpen. Haar decors dompelen het publiek onder in een wereld vol verbeelding en uitbundige energie – op meerdere niveaus tegelijk.
Verwachtingen vormgeven
In 2011 volgde ik Es Devlin gedurende een jaar in en rond Londen. Ik kreeg toegang tot haar repetities, studiobezoeken, try-outs en shows, en mocht van dichtbij zien hoe ze werkte aan uiteenlopende theater-, opera- en popproducties. Scenografie is volgens haar bij uitstek geschikt voor kleurrijk en meeslepend ontwerp. Denk aan festivaldecors zoals die van Mysteryland of Tomorrowland – werelden vol escapisme, surrealistische landschappen en sprookjesachtige sferen, die het publiek helpen ontsnappen aan de dagelijkse realiteit.
Tijdens onze eerste ontmoeting vertelde Devlin dat de kern van haar werk ligt in het begrijpen van wat een show werkelijk is. “Het meest ongrijpbare aspect,” zegt ze, “is proberen te visualiseren wat de energie van een ruimte of voorstelling zal zijn.” Ze wil vooraf kunnen voorspellen hoe de uitwisseling van energie tussen artiest en publiek zal aanvoelen.
Anticipatie speelt daarbij een sleutelrol. In haar MasterClass legt ze uit dat voorpret – het moment waarop fans hun ticket kopen – een essentieel onderdeel van de beleving vormt. Deze spanning bouwt zich verder op via sociale media en de verwachting om de artiest in levenden lijve te ervaren. Devlin beschouwt scenografie als een magisch hulpmiddel dat de artiest verheft van mens tot alomtegenwoordig wezen in de ruimte.
Speel hetzelfde spel
Samenwerken met gelijkgestemden is voor Devlin essentieel. Zulke samenwerkingen brengen frisse perspectieven, nieuwe ideeën en constructieve kritiek, wat leidt tot rijkere en meer doordachte ontwerpen. Ze vergelijkt het vinden van de juiste creatieve partners met het vinden van vrienden op school die hetzelfde spel willen spelen. “Ik werk alleen nog met mensen die dezelfde fantasierijke reis willen maken als ik,” zegt ze. “Dat levert het beste werk op.” Die gelijkgestemden bevinden zich vaak aan de absolute top: A-lijst regisseurs, lichtontwerpers, kostuumontwerpers, makers van rekwisieten en artiesten als U2, Beyoncé, Adele, Kanye West, Lady Gaga, Pet Shop Boys en The Weeknd.
Eerste ooggetuige
Het ervaren van een eigen ontwerp tijdens een voorstelling is voor Devlin een cruciale bron van inzicht. Ze observeert hoe mensen zich in de ruimte bewegen en reageren, wat waardevolle input oplevert voor toekomstige projecten. Bij concerten waarvoor ze het decor ontwierp, zit Devlin regelmatig tussen het publiek. Ze let op gezichtsuitdrukkingen, reacties en gedrag. In haar MasterClass benadrukt ze dat publieksleden vaak veel verfijnder reageren dan men denkt. Ze wil met eigen ogen zien of het publiek de bedoelingen achter haar ontwerp begrijpt – zelfs de ideeën waar zij en de artiest maandenlang aan hebben gewerkt. Soms bekijkt ze een show via het telefoonscherm van iemand voor haar, om te ontdekken waar de aandacht van het publiek echt ligt: op het geheel of op één specifiek moment?
Riemen vast
Een idee presenteren kan ontwapenend en speels zijn. Voor een vroege bespreking van The Weeknd’s Legend of the Fall Tour bracht Devlin een vel papier mee. Ze vouwde het tot een vliegtuigje en bedacht een scène waarin dat vliegtuig opstijgt, crasht na een conflict, en uiteindelijk opnieuw de lucht in gaat – een visuele metafoor voor de pieken en dalen van een concert én van een artiestencarrière.
Diepe onderdompeling
Devlin laat zich graag onderdompelen in de wereld van de artiesten met wie ze werkt. Voor Take That luisterde ze intensief naar hun songteksten en liet deze de visuele lijn van haar ontwerp bepalen. Zo creëert ze decors die perfect aansluiten bij de emotie, ritmes en thema’s van de muziek – een harmonieus samenspel van klank en beeld.
Ze is bovendien vernieuwend in haar gebruik van technologie: videoprojecties, LED-schermen, en kinetische elementen. Voor U2’s Achtung Baby Live at The Sphere in Las Vegas maakte ze optimaal gebruik van de 360-graden projectieruimte en meeslepende akoestiek, wat resulteerde in een indrukwekkend totaalconcept waarin het publiek volledig werd ondergedompeld.
Geen kenmerkende stijl
Hoewel Devlin’s werk regelmatig teruggrijpt op elementen uit de kindertijd, legt ze zichzelf geen herkenbare stijl op. Ze past zich telkens aan de identiteit van de artiest aan, wat leidt tot een veelzijdige portfolio vol popcultuuriconen. Voor Lady Gaga’s The Monster Ball Tour verwerkte ze modereferenties die aansloten bij Gaga’s extravagante stijl. In de opera Les Troyens boog een gigantisch paardenhoofd – gebouwd uit vuurwapens – dreigend over het publiek. Tijdens Take That’s Progress Live Tour rees een 30 meter hoge robot langzaam overeind uit gehurkte positie. En in Batman Live vormden dansers met witte pakken de angstaanjagende tanden van de Joker. Deze beeldtaal maakt haar werk onvergetelijk. Als Devlin al een ‘signature’ heeft, dan is het haar gave om iconische momenten te creëren die zich vastzetten in het collectieve geheugen van het publiek – zelfs lang nadat het doek is gevallen.
