Met de deur in huis

Spotlight op misschien wel de meest bezochte ruimte in huis

Hoe kom je een huis binnen: via de voordeur of loop je ‘achterom’? Veel mensen zullen de voordeur kiezen. Maar wat er áchter de voordeur zit is niet vanzelfsprekend. Architectuurhistoricus Wouter van Elburg laat in Met de deur in huis zien wat er schuil kan gaan achter al die deuren: hij deed onderzoek naar en beschreef acht kenmerkende soorten entreeruimtes.

In tegenstelling tot veel andere landen is er in Nederland een sterke traditie hoe de ruimte achter de voordeur, de entreeruimte, eruitziet. Dezelfde ruimte met dezelfde functie en min of meer dezelfde vorm komt door de eeuwen heen telkens weer voor, er is een echte ‘vormtraditie’. Architectuurhistoricus Wouter van Elburg deed onderzoek naar de entreeruimte in het Nederlandse woonhuis. Hij bestudeerde ruim 2500 plattegronden van woonhuizen tussen 1550 en 1950. Samen goed voor maar liefst 500 jaar woongeschiedenis.

Van Elburg identificeerde acht verschillende entreeruimtes met eigen karakteristieken, die tot veel verschillende woonhuisplattegronden leiden. In Met de deur in huis komen al deze vormen en hun kenmerkende eigenschappen uitgebreid aan bod. Het leidt tot heel nieuwe inzichten, bijvoorbeeld over de verdeling van ruimtes en wat voor effecten dat heeft voor de plattegrond als geheel.

Veel huizen, boerderijen en kastelen die worden besproken zijn bovendien vertegenwoordigd in het boek met sfeervolle historische foto’s van binnen en buiten en plattegronden. Zo geeft Met de deur in huis meer dan alleen een ‘kijkje achter de voordeur’.

Voor het onderzoek werd gekeken in de woonhuizencollectie van Vereniging Hendrick de Keyser én, uit oogpunt van representativiteit, naar woonhuisplattegronden die bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) te vinden zijn. Rijksmonumenten, maar ook een groot aantal afgebroken panden. Acht varianten werden vastgesteld: de entreeruimte met nevenfuncties (zoals huizen waar je in de woonkamer of keuken binnenkomt), het tochtportaal, het voorhuis, de vestibule, de gang, de dwarsgang, de hal en de trappenhuis-entree.

Typologisch plattegrondonderzoek naar ruimtes (zogeheten ‘ruimtetypen’) biedt een verdieping en aanvulling op bestaande inzichten over constructies, materialen en huistypen van historische Nederlandse woonhuizen. Het bestuderen van plattegronden, en dan met een nadruk op de verschijningsvorm van afzonderlijke ruimtes, is in de architectuurgeschiedenis een nieuw onderzoeksgebied.

ISBN
9789462586390

Bestel het boek online hier. 

Het is ook te koop bij NAI Booksellers in Nieuwe Instituut Rotterdam