door: Hans Fuchs
fotografie: Thijs ter Hart
Op donderdag 3 juli vond in Den Haag de vierde Dag van de Ontwerpkracht plaats. Thema van het jaarlijkse evenement van Platform Ontwerp NL: ‘Verbonden en verweven’. Met het thema onderstreept het platform dat de huidige ruimtelijke vraagstukken gelaagd en verknoopt zijn. Ontwerp- en verbeeldingskracht zijn nodig om alle opgaven te verbinden – over schaalniveaus heen, interdisciplinair en met oog voor sociale en maatschappelijke samenhang.
De Dag van de Ontwerpkracht vond dit jaar plaats in het Haagse Postilion hotel en convention centre. Daar bogen vijfhonderd ruimtelijk ontwerpers, onderzoekers en beleidsmakers, ontwikkelaars en bestuurders, studenten, adviseurs en mensen uit het onderwijs zich in achttien masterclasses over ruimtelijke vraagstukken en het thema ‘Verbonden en verweven’.
De Dag van de Ontwerpkracht wordt jaarlijks georganiseerd door Platform Ontwerp NL (PONL). Het platform bevordert en ondersteunt de inzet van ontwerpkracht bij de grote ‘wederombouw’ van Nederland. “Doel is het stimuleren van het maatschappelijk debat over de ruimtelijke kwaliteit in Nederland nu en in de toekomst”, aldus programmadirecteur Jutta Hinterleitner van PONL op 3 juli in Den Haag.
Actie is een werkwoord
Thijs van Spaandonk refereerde aan een werkbezoek met ruimtelijk ontwerpers aan Baltimore, waar stedelijke ontwikkeling gemeenschapsgericht gebeurt: “Community knows best. Als bewoners en gemeenschappen […] het vertrouwen en de juiste vragen gesteld krijgen leidt dat vrijwel altijd tot waardevolle ontwikkelingen. Ontwikkelingen waar culturele, economische, sociaal-maatschappelijke en ecologische waarden samenkomen en elkaar versterken. Het is niet ingewikkeld om het vertrouwen op te bouwen en gemeenschappen en bewoners in staat te stellen hun behoeftes, dromen en ambities te delen. Zorg dat je aanspreekbaar bent en wees niet bang verantwoording af te leggen over de dingen die je doet. […] Participatie is niet iets dat bewoners moeten doen, participatie is dat wat de plannenmakers moeten doen, participeren in een gemeenschap, skin in the game.”
Van Dooren noemde de Vitruviuslezing na honderd dagen Rijksadviseurschap niet de plek voor een complete agenda: “Maar wat zou kunnen volgen uit de verhalen van Thijs en mij is bijvoorbeeld onderzoek naar een nieuw economisch model voor post-growth in de regio, met nieuwe samenwerkingen tussen overheid en bewoners en ondernemers. Of onderzoek hoe het energiesysteem van de toekomst echt een gezamenlijk bouwwerk kan zijn. Maar wat vooral in ons gezamenlijk vocabulaire terugkeert: het woord grond. In meerdere betekenissen: bezit, ruimte, waarde, bodem, worteling, basis. Voor mij volgt daaruit dat kwesties van landbouw, water en natuur hoog op mijn agenda staan, in het bijzonder drinkwater. Met hele specifieke kwesties rond grond – het inzetten van publieke grond voor maatschappelijke doelen, bodem als meerstemmig, vitaal systeem. Maar actie is ook een werkwoord. Kunnen wij, naast advies en strategie, ook buiten handelen? Ik word graag uitgenodigd voor een gesprek hoe we het anders gaan doen.”
Vitruviuslezing door Noël van Dooren en Thijs van Spaandonk, Rijksadviseurs voor de Fysieke Leefomgeving
Ontwerpkracht op bestuurlijke tafels
Jutta Hinterleitner verwees op de Dag van de Ontwerpkracht naar twee nieuwe initiatieven van PONL: “We brengen de ontwerpkracht op bestuurlijke tafels – via interviews met bestuurders, ambtelijk opdrachtgevers en ontwerpers leren we hoe we beter de brug beter slaan tussen deze twee disciplines.” In die interviews sprak PONL over valkuilen in de samenwerking en over voorbeelden van ontwerpend onderzoek die demonstreren hoe samenwerking tot meerwaarde leidt. Het platform gaat deze kennis delen en zo inzetbaar maken voor partijen in de Nederlandse ruimtelijke ordening.
PONL startte daarnaast recentelijk met het naslagwerk ‘Ontwerpen aan onze toekomst – Leren van het veld (2015 – 2025)’. Deze inventarisatie en analyse van tien jaar ontwerpend onderzoek brengt in beeld hoe ontwerpkracht in de praktijk echt gebruikt kan worden. Volgens PONL kunnen de verschillende grote opgaven waar Nederland voor staat – de transitie naar duurzame energie, de woningbouwopgave, de mobiliteitsopgave maar ook de groeiende sociale ongelijkheid – niet los van elkaar worden gezien. Met ontwerpend onderzoek kunnen kansen en mogelijkheden van integrale planvorming worden verkend.
PONL Bokaal
De jaarlijkse PONL Bokaal werd op 3 juli uitgereikt aan Rienke Groot, secretaris van het College van Rijksadviseurs. Groot is sinds 2008 betrokken bij het CRa en al ruim tien jaar secretaris. In deze rol houdt zij zich bezig met de positie van het CRa in het krachtenveld van de departementen, uitvoerende diensten en ontwerpwereld. Rienke Groot is daarnaast onder meer bestuurslid van de Eo Wijersstichting en betrokken bij de Young Innovators.
BNSP-voorzitter Eric van der Kooij overhandigde Rienke Groot de PONL Bokaal: “Dit is niet een prijs voor het beste plan of ontwerp, maar voor iemand die onze professie in de kracht zet, mensen in onze vakdisciplines in stelling brengt en ontwerpkracht ondersteunt. Deze keer gaat de prijs niet naar iemand die voor op het podium staat, maar meer achter de schermen werkt en alle radertjes in beweging houdt als het gaat om politiek en ontwerp. Rienke is van de inhoud en is er voor de vakgemeenschap; zonder haar was het College van Rijksadviseurs misschien wel opgeheven.”
Rienke Groot was vereerd met de prijs en motiveerde haar werkzaamheden als secretaris voor het College als ‘werk voor het publieke belang’: “Voor degenen die het minder goed hebben, voor degenen die geen stem hebben. Dat is belangrijk geworden in deze tijd van polarisatie. Zorg dat het goede gebeurt en zorg samen met ontwerpers dat dat goede goed gebeurt.”
Rienke Groot winnaar PONL Bokaal secretaris van het College van Rijksadviseurs
Over Platform Ontwerp NL
Platform Ontwerp NL is een samenwerkingsverband van BNA, Koninklijke NLingenieurs, BNSP, Federatie Ruimtelijke Kwaliteit, NVTL, Vereniging Deltametropool en BNI. Het platform bevordert en ondersteunt de inzet van ontwerpkracht bij de grote ‘wederombouw’ van Nederland. Het wil knowhow, netwerk en kritische reflectie bieden door de inzet van verbeeldingskracht, kennisontwikkeling en ontwerpend onderzoek. Het platform stimuleert en faciliteert daarmee het maatschappelijk debat over ruimtelijke kwaliteit in Nederland voor nu en in de toekomst.
Maquette Laakkwartier Gemeente Den Haag
BNI organiseerde:
(foto: Gerrit Vos)
Een reizend feest van cultuur, verbinding en verwondering op unieke erfgoedlocaties. Theatergezelschappen, muzikanten, creatieve makers en verhalenvertellers krijgen de ruimte op spectaculaire plekken. Het Erfgoedspektakel: komt dat zien!
Deze zomer presenteert Hendrick de Keyser Monumenten in samenwerking met Karavaan een uniek cultureel festival op vijf monumentale locaties in Nederland. Hendricks Karavaan biedt een unieke ervaring waarin locatietheater, live muziek en storytelling samenkomen in historische huizen en tuinen. Wieske Wijngaards, directeur van Hendrick de Keyser Monumenten, licht toe: “Met Hendricks Karavaan openen we niet alleen de deuren van onze huizen, maar ook de verhalen die erin verscholen liggen. We willen laten zien dat erfgoed leeft, bruist en verbindt.” Voor informatie, locaties en tickets.
Is het nou een bal, of een gat? En waar stopt die trap? Kunstenaar M.C. Escher staat bekend om zijn werk met gekke illusies en taferelen die eigenlijk niet mogelijk zijn. En wist je dat de wereldberoemde graficus geboren is in het Princessehof? Street artist Leon Keer bracht een ode aan de kunstenaar en schilderde in de kelder van zijn geboortehuis een 3D-versie van het werk Hol en bol (1955). Zo kan jij even ervaren hoe het is om te leven in de wereld van Escher. Elke dinsdag, woensdag, donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag t/m 31 december 2025.
Ruim en stil genieten in Leeuwarden
Een elektrische fluistersloep van Greenjoy op de prachtige grachten van Leeuwarden. Comfortabele elektrische sloepen, fluisterstil door de natuur varen en wellicht belangrijker: kun je aan boord een normaal gesprek voeren, zonder herrie en zonder stank.
Beklim de hoogste terp van Nederland
De vele terpen zijn kenmerkend voor het Friese Waddenlandschap. Terpen zijn heuvels, gemaakt van klei, mest en huishoudelijk afval. Voordat er zeedijken werden aangelegd, waren het de terpen die de mensen moesten beschermen tegen het opkomende zeewater. De hoogste terp van Nederland ligt in het Noord-Friese Hegebeintum. Boven op de 8,80 meter hoge terp vind je een Romaanse kerk die je op aanvraag kunt bezichtigen. Aan de voet van de terp kun je het informatiecentrum bezoeken, met archeologische vondsten en historische informatie. Wist je bijvoorbeeld dat de terp al uit de vijfde eeuw voor Christus stamt?
Fietsen en wandelen op de Afsluitdijk
Het fiets- en wandelseizoen is begonnen, ook op de Afsluitdijk! Er ligt een pad van zo’n 24 kilometer met uitzicht op het prachtige UNESCO Werelderfgoed de Waddenzee en een pad dat uitkijkt over het IJsselmeer.
“5000 Friezen bouwden in Leeuwarden een paviljoen als een moderne kathedraal, voor één zomer”
Afgelopen zaterdag (14 juni) was het eindelijk zover: Bouwurk, het mienskipshûs van Arcadia opende met een knalfeest! Met een orkest, samen dansen, een enorme diversiteit aan mensen, vrolijkheid, ontroering en heerlijke door mensen uit de mienskip gebakken taarten. Arcadia duurt nog tot en met 24 augustus. Als je zin hebt in een zomers uitstapje, ga vooral kijken en meedoen in Leeuwarden!
Vanaf 1594 werd de Prinsenhof de verblijfplaats van de stadhouders: de prinsen van Nassau. Speciaal voor hen werd in 1626 de Prinsentuin aangelegd met een rozentuin, kruidentuin en mooie berceaus (met bomen overgroeid pad). Het is één van de zuiverste voorbeelden van een renaissancetuin in Nederland. De Prinsentuin is volledig ommuurd. Mede daarom is het een oase van rust, midden in de drukke binnenstad van Groningen. Dagelijks:10.00 – 16.30 uur.
Dichtbij de stad Groningen ligt een natuurgebied van circa 3.500 aaneengesloten voetbalvelden groot. Met ruige hooilanden, moerasbos en volop ruimte voor overtollig water. Bij langdurige, hevige regenval zorgt dit gebied ervoor dat de stad-Groningers droge voeten houden. De uitkijktoren biedt op 26 meter hoogte een schitterende uitzicht. Over De Onlanden, op de skyline van Groningen, op de vele moerasvogels en de bijzondere grazers. Een relatief jonge natuurgebied met rijkdom: grote zilverreiger, bruine kiekendief, zeearend en de roerdomp. Maar ook de exmoorpony’s, vos en reeën zijn goed te zien vanaf de uitkijktoren.
Wall House #2 in Groningen aan het Hoornse Meer gelegen is behalve een interessant object voor architectuurliefhebbers een podium voor regionaal talent op het gebied van Kunst en Cultuur – op 15 minuten afstand van het Groninger Museum. In de jaren zeventig ontwierp de Amerikaanse architect John Hejduk meerdere Wall Houses. Uiteindelijk is er maar één gerealiseerd. In 2001 werd Wall House #2 gebouwd in een woonwijk aan het Hoornsemeer in Groningen. Centraal in het ontwerp staat een enorme muur van 18,5 meter breed en 14 meter hoog, waaraan de verschillende ruimtes zijn opgehangen. Tegelijkertijd verbindt deze muur de vertrekken met elkaar. De entree bevindt zich niet aan de voorzijde, maar aan wat als de achterzijde van het gebouw ervaren wordt. Wall House #2 wordt vanaf 2016 beheerd door het Groninger Museum. Jaarlijks van april tot en met oktober is het ieder weekend toegankelijk voor publiek en worden er verschillende tentoonstellingen en activiteiten georganiseerd in het gebouw. Buiten openingstijden om is Wall House #2 op afspraak te bezoeken.
Bij IJssalon Room in Groningen draait versheid om meer dan alleen smaak. Hier wordt het ijs meerdere keren per dag vers bereid, in kleine hoeveelheden voor de beste kwaliteit. De ijssalon is ook een koffiebar. Geniet naast verrassende ijssmaken als bastogne, lemon cake en yoghurt yuzu ook van koffie met indrukwekkende latte art. De barista’s van Room in Groningen zetten koffies met specialty koffiebonen van de lokale koffiebranderij Kolibri. Het lichte interieur met natuurstenen tafels en houten stoelen maken deze ijssalon een fijne plek voor een genietmoment.
Otherworldly in Groninger Museum
In de nieuwe tentoonstelling Joana Schneider – Otherworldly neemt het Groninger Museum je mee naar een wereld waar fantasie en werkelijkheid door elkaar lopen. Je ziet hier bijzondere kunstwerken van textiel, gemaakt door kunstenaar Joana Schneider. Haar sculpturen laten je nadenken over verandering in onze wereld. Ze gebruikt oude technieken, zoals borduren en weven, en verwerkt in haar sculpturen thema’s als identiteit, schoonheid en vernieuwing. Otherworldly laat zien hoe sterk de natuur kan veranderen én hoe krachtig onze verbeelding is. In deze tentoonstelling kom je op een plek waar gewone dingen samenkomen met het magische. Het voelt alsof je op ontdekkingstocht bent, tussen wat je kent en iets nieuws en mysterieus. Tot en met 31 augustus.
Welcome to the Dreamhouse! Een postmodern interieur door Marloes en Wikke in Groninger Museum
Dwaal door een levensgroot droomhuis in het Groninger Museum. Alle ruimtes – van de woonkamer en de slaapkamer tot de tuin – staan in deze tentoonstelling vol met postmodern design uit de eigen collectie van het museum. Een haast filmische wereld komt tot leven waarin details, contrasten, kleuren en humor centraal staan. Van rondslingerend speelgoed tot gebruikte asbakken – de kamers ademen het dagelijks leven en spelen met de imperfectie die echte interieurs kenmerkt. Van14 jun t/m16 nov 2025.
Werelderfgoedcentrum Waddenzee
In de haven van Lauwersoog is het gloednieuwe WEC (Werelderfgoedcentrum Waddenzee) geopend, het nieuwe thuis van Zeehondencentrum Pieterburen. Hier zetten we ons in voor een duurzame balans in het Waddengebied, voor de wereld van morgen. Doe je mee? Laat je verrassen door de interactieve Waddenzee Experience en ontdek het UNESCO Werelderfgoed op een geheel nieuwe manier, terwijl je geniet van een panoramisch uitzicht. Bezoek het nieuwe zeehondenziekenhuis, neem een kijkje in de laboratoria of ga met ons op excursie in dit prachtige gebied.
De wekelijkse biologische boerenmarkt. Achter een van de kraampjes tref je Boer Sil, die zijn land op traditionele wijze bewerkt met behulp van stoere werkpaarden.
Norg, het follydorp van Nederland
Folly Art Norg, waar kunst, architectuur en design samenkomen in een wandelroute vol vreemde bouwsels in het Drentse landschap. Van 27 jul – 24 aug.
Monumentendorp Orvelte, hét #oerdorp van Drenthe
Enerzijds het historische verleden en anderzijds het heden en dagelijkse leven in nostalgische sfeer. Naast genieten van het dorp, met achter bijna elke deur een leuke belevenis, kunt u er ook genieten van het mooie Drentse landschap. Niet alleen in het dorp proeft u nostalgie ook tijdens een wandeling over het Orvelterveld waant u zich in vroeger tijden. Lekker strun’n (snuffelen) langs de oude boerderijen en huizen: deur in, deur uit. Op zoek naar het verhaal en de nostalgie van vroeger. Check de agenda voor aktiviteiten.
Zomerexpositie 2025 nu in de tuin van BIG Art & Garden in Gees
Van 20 april t/m eind september presenteert BIG Art & Garden haar zomerexpositie in de prachtige 7 hectare grote beeldentuin. Ontdek meer dan 200 kunstwerken van 25 kunstenaars uit 6 verschillende landen, opgesteld in een unieke combinatie van natuur en kunst. Laat je verrassen door een inspirerende verzameling hedendaagse sculpturen die perfect samengaan met het landschap. Geniet daarnaast van de gastvrijheid van onze galerie en brasserie. BIG Art & Garden biedt een complete kunstbeleving op één bijzondere locatie in Gees! Van 1 mei tot en met 18 oktober.
De voor Twente karakteristieke planten en landschapselementen tonen en behouden, dat is de missie van Heemtuin Weusthag in Hengelo. De tuin met houtwallen en poelen is op vaste momenten opengesteld voor bezoekers.
Expositie: Fiep Westendorp. Van 9 februari 2025 tot en met 4 januari 2026 exposeert het Schoolmuseum Ootmarsum werk van Fiep Westendorp. Deze bijzondere tentoonstelling is tot stand gekomen met dank aan de Stichting Fiep Westendorp Foundation. Bij de samenstelling van deze tentoonstelling heeft het Schoolmuseum Ootmarsum zich laten inspireren door de natuur en het behoud ervan. Zo zijn de werken van Jip en Janneke in vier seizoenen te zien. Ook zijn Pluk redt de dieren, Otje, de documentaire “Getekend: Fiep Westendorp” en de animatieseries van Pim en Pom te bewonderen.
Bijbelverhalen in Zand aan de Havenkade in Elburg. Eén van ’s werelds grootste binnen-zandprojecten. Met zo’n 4000 m3 zand, tientallen sluisdeuren, 1000 jaren oude olijfbomen, botters en beeldhouwwerken, komen de verhalen van Elburgse cultuur van bijbels en botters tot stand. Kom en beleef de Zandverhalen! Na een enerverende ontdekkingstocht langs de indrukwekkende zandsculpturen kun je alles nog eens rustig overzien vanuit de Strandtent. Er worden diverse dranken, hapjes en maaltijden geserveerd. Van 17 jun – 31 dec 2025.
PROTO in Kasteel Het Nijenhuis Zwolle
PROTO: Jack Brandsma & Hester Oerlemans & studenten – (OP)NIEUW. Ieder jaar in juni bruist Zwolle dankzij het PROTO festival. Studenten van creatieve mbo- en hbo-opleidingen tonen hun afstudeerwerk in de Spoorzone en op verschillende locaties in het centrum van Zwolle. Ook nodigt PROTO samen met Museum de Fundatie jaarlijks twee artists-in-residence uit, die samen met de studenten werken aan een tentoonstelling op één van de museumlocaties. Wederzijdse inspiratie en het mixen van verschillende stijlen, werkwijzen en materialen vormen hierbij het uitgangspunt. Dit jaar zijn ontwerper Jack Brandsma en beeldend kunstenaar Hester Oerlemans bij PROTO te gast. Samen met studenten nemen ze de Tuinzaal van Kasteel het Nijenhuis over. Tot 21 Sep 2025.
Van 5 juli t/m 18 augustus verandert Zwolle in een leefruimte vol werk van creatieve makers. Niet alleen om naar te kijken. Maar om te voelen, te gebruiken en te beleven.
Kunst? Design? Voorwerp? Who cares. Dit móét je zien. 👀 Waar? In Het Academiehuis én creatieve hotspot Achtergracht. En als atelierroute door de stad.
Het thema van IJsselbiënnale 2025 is ‘grenzen’. Grenzen markeren, verdelen én verbinden; of ze nu natuurlijk, fysiek, landschappelijk, bestuurlijk, sociaal of mentaal zijn. In een wereld die geconfronteerd wordt met de gevolgen van klimaatverandering en met de IJsselvallei als onderzoeksgebied, wordt het idee van ‘grenzen’ door de kunst in een nieuw licht geplaatst. De vierde editie vindt plaats van 21 juni tot en met 14 september 2025.
De wijsheden van toen voor de moestuin van nu in Nijmegen
Bij Historische Tuinderij Warmoes, worden groenten en fruit zoveel mogelijk volgens oude methoden geteeld. Er is een gezellig tuincafé en je kunt er verse groenten, fruit en bloemen kopen of zelf oogsten en plukken.
Rondleiding Rivierpark Nijmegen; Kom alles te weten over de Spiegelwaal!
Zin in een stevige wandeling? Rivierpark aan de Waal. In de Waal tussen de historische binnenstad en het nieuwe stadsdeel Nijmegen-Noord ligt sinds april 2016 een langgerekt stadseiland: Veur Lent. Het eiland – door dijkverlegging ontstaan – vormt samen met de nevengeul Spiegelwaal een uniek rivierpark, bedoeld om Nijmegen te beschermen tegen hoog water. Een zes meter hoog Romeins masker herinnert er aan het verleden van de stad. Vraag de wandeling aan bij voorkeur minstens een week van tevoren.
The Colorfield Performance bij Vrijheidsmuseum Groesbeek
Groesbeek staat komende zomer in het teken van kleur, kunst en vrijheid. Van 1 mei tot en met 17 september 2025 vindt aan de Wylerbaan de indrukwekkende openlucht tentoonstelling The Colorfield Performance 2025 plaats. Dit internationale kunstproject, een initiatief van monumentaal vormgever en kunstenaar Dirk Hakze brengt maar liefst 300 kunstenaars uit binnen- en buitenland samen. Dit keer op een historisch beladen locatie, namelijk het Gedenkpark Canada-Nederland, naast het Vrijheidsmuseum. Met als overkoepelend thema ‘vrijheid’ vormt dit project een levend en groeiend kunstwerk dat zijn gelijke niet kent. Van 1 mei t/m17 sep 2025.
Wandelen over boerenland in Gelderland en Utrecht
Op klompenpaden.nl vind je de mooiste wandelroutes over boerenland in de provincies Utrecht en Gelderland. Geniet tijdens een wandeling van de rust, kleinschaligheid en de combinatie van cultuur en natuur. Alle wandelingen kun je vinden op de overzichtskaart, op de naam of de lengte. Ieder Klompenpad heeft een eigen pagina met foto’s die een indruk geven van het landschap waar je wandelt.
In de tentoonstelling Waardering laat Museum Arnhem het werk van kunstenaar Ted Noten (1956) zien. Hij maakt al meer dan dertig jaar bijzondere sieraden. In de tentoonstelling zie je veel van zijn sieraden bij elkaar. Een belangrijk onderdeel is het project Wanna Swap Your Ring. Hierbij mogen bezoekers hun eigen ring ruilen voor een ring van Ted Noten. De tentoonstelling gaat over vragen zoals: Wat is waardevol? Wat is van jou? En wat betekent iets voor je? Ted Noten laat zien dat mensen daar heel verschillend over denken. Van 5 jul. t/m 28 sep. 2025.
Hoe verhield de mens zich vroeger tot de natuur? Moerveld in Meerssen
Dat onderzoekt BC mOERveld in Moorveld. In de bandkeramische boerderij van dit buitencentrum worden geschiedenis en duurzame toekomstvisies gecombineerd door bewuster te leven en oude ambachten in stand te houden. Iedere woensdag en zondag van 11:00 – 16:00 uur geopend.
Reis terug in de tijd in de voormalige ENCI-groeve bij de Sint-Pietersberg in Maastricht
Tot 2018 werd deze plek afgegraven voor mergel. De ENCI-groeve is een prachtig voorbeeld van hoe een industrieel gebied is teruggegeven aan de natuur. Sinds 1926 werd er in de ENCI-groeve kalk afgegraven om er in de nabijgelegen fabrieken cement van te maken. Zo ontstond er een enorme kuil in het landschap, waarbij oudere ondergrondse mergelgroeves verdwenen. Tijdens het afgraven van de zeventig miljoen jaar oude kalk, hoofdzakelijk gevormd tijdens het tijdperk ‘Maastrichtien’, stuitten werknemers van de ENCI op bijzondere fossielen. Omdat de krijtlagen zijn ontstaan in een ondiepe subtropische zee, waren dit vooral resten van zeedieren zoals zee-egels en haaientanden. Ook zwom hier de maashagedis, ofwel de Mosasaurus. Van dit beest, één van de laatste soorten uit het tijdperk van de dinosauriërs, zijn verschillende botten teruggevonden. In het Natuurhistorisch Museum in Maastricht kun je ze bewonderen. Vanaf april tot 1 september dagelijks geopend van 8.00-20.00 uur.
Een ode aan Pieter Stockmans in Maastricht Museum
De expositie Een ode, een unieke viering van het werk van de gerenommeerde Vlaamse ontwerper en keramist Pieter Stockmans. Als industrieel ontwerper bij Koninklijke Mosa in Maastricht (1966–1989) heeft Stockmans zijn stempel gedrukt op de keramische kunst en industrie. Nu keert hij terug naar de stad die een belangrijke rol speelde in zijn carrière en in de eeuwenoude keramiektraditie. De keramiek van Maastricht kent een rijke geschiedenis die bijna 7.000 jaar teruggaat. Deze eeuwenoude traditie, zichtbaar in de archeologische collectie van het museum, vormt een rode draad door onze vaste presentatie. Met het werk van Pieter Stockmans voegen we een hedendaags hoofdstuk toe aan dit verhaal. T/m 4 januari 2026.
Vormgeving in het Voetspoor van Cuypers – Design in beweging in Cuypershuis Roermond
Design en vakmanschap komen samen in het hart van Roermond. Zes hedendaagse ontwerpers laten zien hoe zij hun passie voor vakmanschap met een eigentijdse visie combineren en slaan met hun ontwerpen een brug tussen traditie en innovatie. Net als Pierre Cuypers zijn zij meesters in het verbinden van verschillende disciplines, met een scherpe blik op de wereld om hen heen. T/m 9 november 2025.
Stap in voor een onvergetelijke rit met de stoomtrein en railbus langs de allermooiste plekjes van het Zuid-Limburgse Heuvelland en het bruisende Parkstad!
Laat je meevoeren door het betoverende landschap, bezoek de bijzondere evenementen en maak een nostalgische reis terug in de tijd. De vrijwilligers heten je van harte welkom bij de Miljoenenlijn! Bekijk alle rijdagen.
Between the Sea and the Sky – Jimmy Nelson in het Fotomuseum aan het Vrijthof
Fotomuseum aan het Vrijthof in Maastricht presenteert tot en met 21 september 2025 een imposante tentoonstelling van fotografisch kunstenaar Jimmy Nelson. De expositie ‘Between the Sea and the Sky’ toont 65 fotowerken en twee video’s van twintig Nederlandse gemeenschappen in traditionele klederdracht. De beelden met weidse luchten zijn gemaakt in pittoreske vissersdorpen, polderlandschappen en vestingstadjes. Met zijn kleurrijke werk viert Nelson de schoonheid, culturele rijkdom en authenticiteit van de mensheid.
RAUW – In dialoog met klei, Keramiekcentrum Tiendschuur Tegelen
Overal ter wereld waar klei wordt gewonnen, is klei anders. De samenstelling, structuur en kleur worden bepaald door verschillende elementen. In deze tentoonstelling laten gerenommeerde keramisten uit verschillende landen hun werk zien. De gemene deler is dat ze allemaal werken met pure klei. Ze proberen het karakter van de klei te ontrafelen door in gesprek te gaan met het materiaal. Hoe voelt de huid? Ruw, zacht of korrelig? Het levert verschillende tactiele ervaringen op. Ervaringen die nog versterkt kunnen worden door in de huid te krassen of er gaten in te maken. Of het juist gladder te maken door polijsten en schuren. Het maakproces wordt zichtbaar. Het stookproces kan een natuurlijke glazuurlaag geven. Het licht krijgt vrij spel en de vorm wordt duidelijker. De plek waar de klei vandaan komt krijgt eveneens een rol. Het rauwe biedt openheid, toegankelijkheid en schoonheid. De klei spreekt voor zich en toont zich rauw. T/m 28 september.
Magdalena Abakanowicz, groots uitgelicht in Brabant
Het TextielMuseum, Het Noordbrabants Museum en het Provinciehuis Noord-Brabant presenteren: Poolse kunstenaar Magdalena Abakanowicz (1930 – 2017) een van de grootste kunstenaars van de vorige eeuw. Ze staat aan de basis van de installatiekunst en wist van ‘craft’ kunst te maken. Ze verwierf wereldwijd faam met haar sculpturen, sneed onderwerpen aan die tot op de dag van vandaag actueel zijn en liet een indrukwekkend oeuvre na dat nog altijd vele kunstenaars inspireert. In Brabant wordt komend voorjaar het complete verhaal verteld over deze godmother van de installatiekunst. Het monumentale werk van Abakanowicz, waaronder het grootste werk dat zij ooit maakte, is van 18 april t/m 24 augustus te zien in het TextielMuseum, Het Noordbrabants Museum en doorlopend in het Provinciehuis Noord-Brabant.
Alle tijd van de wereld in Design Museum Den Bosch
Van 5 april t/m 24 augustus zet Design Museum Den Bosch de tijd even stil. De tentoonstelling “Alle tijd van de wereld” onderzoekt hoe we tijd meten en vormgeven. Van historische klokken tot moderne kalenders: ontdek de verhalen achter de instrumenten die ons leven structureren. Een moment om stil te staan bij tijd zelf – voordat ze weer verder tikt.
Beeld: Skeletklok met decimale wijzerplaat uit de Franse Revolutie, ca.1793-1795 ©Fondation Napoléon / Patrice Maurin-Berthier
Op de Groene Route van Explore Breda wandel je langs groene plekjes in de stad zoals Stadspark Valkenberg en langs bewuste ondernemers, van duurzame winkels tot verspillingsvrije horeca. Even buiten het centrum ligt het creatieve bedrijventerrein STEK, waar ondernemers toekomstbewust innoveren en de planeet centraal stellen.
Welkom in het Spoorpark Tilburg
In Tilburg zijn het Spoorpark en de Spoorzone mooie voorbeelden van geslaagde duurzame stadsontwikkeling in een hip en industrieel jasje. En ook in het buitengebied van de stad kun je genieten van lekkers met een goed verhaal. Bij Abdij de Koningshoeven, drink je traditioneel én ecologisch gebrouwen Trappistenbier.
IJssalon Kees in Geldrop is meerdere keren bekroond als beste van Nederland. Sinds 1950 wordt hier dagelijks vers ijs bereid in de eigen ijskeuken. Hier vind je een perfecte balans tussen Italiaanse invloeden en een eigen identiteit. Het ijs is stevig, fris en vol herkenbare smaken. Met vestigingen in Eindhoven en Helmond blijft Geldrop de originele locatie. Bij IJssalon Kees in Geldrop worden zelfs de ijshoorntjes naar een hoger niveau getild. Wat dacht je van een feestelijk hoorntje met chocolade en discodip?
‘SHIFT’ is de start van een nieuw hoofdstuk: een reeks gelijktijdige tentoonstellingen die de identiteit van MOYA weerspiegelen, met een focus op verandering, transitie en vernieuwende artistieke perspectieven. In onze expositieruimte van ca 1700 m2 zullen 25 kunstenaars hun werken tentoonstellen, gecureerd door Majke Hüsstege. De werken zullen verdeeld worden over zes expositieruimtes, drie presentatieruimtes en één grote gallery space. Tijdens de tentoonstelling zal onder meerwerk te zien van Tomáš Libertíny (sculpturen, fotografie en video), Ide André (schilderijen incombinatie met installaties), Ellis Holman (installatie), Harma Heikens (sculpturen) en Koen
Chinees behang in Het Stedelijk Breda
Wees welkom en kom binnen in dé 18e-eeuwse ontvangstkamer van Breda. Hier komen oost en west samen in het interieur: van Franse lambrisering tot Chinees behang.
In de 18e eeuw is het een trend om voorwerpen uit Azië in huis te hebben. Via de handelsroutes van de VOC komen diverse goederen uit het ‘verre oosten’ naar Nederland. Papieren behang dat exclusief op bestelling werd gemaakt, belandt zo ook in de Ginnekenstraat in Breda. Daar woonde het ondernemende en welvarende echtpaar Cantzlaar – Kamerling. Zij bekleedden hun ontvangstkamer met wandvullend behang met daarop intieme Kantonese voorstellingen. Samen met de Lodewijk XVI omlijsting ontstond er een fusion aan stijlen. Stap binnen en ontdek het verhaal achter dit bijzondere behang en de opmerkelijke kopers in Chinees behang – Grandeur in de Ginnekenstraat. Tot 15 augustus.
h3h Biënnale – A Deeper Shade of Soul in Heilige Driehoek in Oosterhout
Deze internationale tentoonstelling vindt plaats van 21 juni tot en met 3 augustus 2025 in de Heilige Driehoek in Oosterhout, Noord-Brabant. De biënnale draagt als titel: ‘A Deeper Shade of Soul’. Curator en samensteller is Nanda Janssen. Twintig kunstenaars uit onder meer Frankrijk, Venezuela, Turkije, Ethiopië en Nederland tonen tijdens de h3h biënnale werk dat de zintuigen prikkelt en verhalen wakker kust. De h3h biënnale vindt plaats op de landgoederen van drie nog actieve kloosters in Oosterhout. Dit bijzondere gebied wordt de Heilige Driehoek genoemd. Bezoekers volgen tijdens de biënnale een route langs historische kloostergebouwen. De orchideekassen, de pottenbakkerij van de Sint-Paulusabdij en de wijngaard van het klooster Sint-Catharinadal maken voor het eerst deel uit van de route. Terug van weggeweest is de befaamde moes- en kruidentuin uit 1647 van datzelfde klooster. Van 21 jun T/m 03 aug 2025.
‘’…When Clay becomes ceramic ’’ Cor Unum ‘s-Hertogenbosch
Keramiekatelier Cor Unum in den Bosch, is in 1953 opgericht door Zweitse Landsheer en wordt sinds 2009 voortgezet door zijn dochter Charlotte Landsheer. Cor Unum produceert keramiek ontworpen door vooraanstaande (inter-) nationale ontwerpers, architecten, kunstenaars en andere creatieve. De producten worden zowel in de eigen winkel als in winkels over de hele wereld verkocht. Het bedrijf vindt het belangrijk om een sociale en culturele verantwoordelijkheid te nemen voor het erfgoed van de keramische ambachten en voor het doorgeven van de kennis en expertise. Die missie wordt onderbouwd door een team van professionals, studenten, mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, ontwerpers en vrijwilligers. De winkel is al een bezienswaardigheid; daarnaast zijn er regelmatig inloops zoals de werkplaats, workshops, artists in residence, design contests en veel meer. Check de website.
Elk jaar komen in de zomermaanden oude tijden weer tot leven op de wekelijkse Historische Markt in Veere. Tien weken lang wordt op dinsdagen klederdracht uit vroeger tijden gedragen en iedere week een traditioneel ambacht gedemonstreerd.
Hét historische monument van Veere, het oudste zeefort van West-Europa bij het dorp Ritthem. Fort Rammekens ligt aan de Westerschelde bij Ritthem en dateert uit 1547. Het is het oudste zeefort van West-Europa en speelde een belangrijke rol in de rijke, maritieme geschiedenis van Zeeland. Van april tot en met oktober in het weekend geopend van 11.00 tot 17.00 uur. Als je vooraf reserveert, ben je er zeker van dat je naar binnen kunt en hoef je niet in de rij te staan.
Onverwachte steden en dorpen in Zeeland
Door heel Zeeland vind je prachtige steden en dorpen. Bekende én minder bekende. En laat die minder bekende nou juist leuk zijn om te ontdekken. Ben je nieuwsgierig naar de onontdekte en onverwachte steden en dorpen in Zeeland? Van ‘Petit-Paris’ tot de oudste Zeeuwse stad. Wij zetten een paar tips voor je op een rij!
Kunstenaarsdorp Groede. Als we het over onontdekte parels hebben, dan hoort Groede zéker op het lijstje. Het authentieke dorp met restaurants en winkels is hét kunstenaarsdorp van Zeeuws-Vlaanderen. Vooral het pittoreske Slijkstraatje vol nostalgie en cultuur is een bezoek waard.
Tholen; historische stad aan het water. Op het eiland Tholen vind je een stad met dezelfde naam. De stad Tholen heeft een rijke historie en ligt aan het water. De havens in combinatie met de historische stadskern die nog steeds omgeven is door wallen en vesten maken Tholen leuk om te bezoeken. Wandel over de stadswallen, slenter door de smalle straten.
IJzendijke; Petit-Paris. Middenin de Staats-Spaanse linies ligt de kleine vestingstad IJzendijke. Deze sfeervolle stad heeft niet voor niets de bijnaam Petit-Paris, oftewel klein Parijs. Deze bijnaam zou te maken hebben met de vele inwoners die in oude tijden de Franse taal beheersten. Maar ook met de gezellige, bijna Franse, uitgaanssfeer van vroeger. Veel restaurants en cafés hebben dan ook Franse namen.
Op reis met een echte stoomtrein! Goes-Borsele
De stoker stookt, de locomotief fluit en de conducteurs sluiten alle deuren nog met de hand! Bij de Stoomtrein Goes-Borsele beleef je een treinreis zoals deze begin vorige eeuw plaats had kunnen vinden. Op de houten banken van de 3e klasse, of op het luxe pluche van de 1e /2e klasse, zie je het landschap voorbij glijden. Stap onderweg uit bij stations naar keuze en beleef daar andere leuke attracties. Check de dienstregeling.
Een uitdagende tocht door het Verdronken Land van Zuid-Beveland, een gebied met geulen, slikken en schorren waar je normaal niet mag komen. Beleef de Oosterschelde zoals je nooit eerder hebt gedaan. 21 juli, 23, 24 augustus en 6 september.
Als één plek zich leent voor gedurfde landschapskunstwerken, dan is het Flevoland. Met zeeën aan ruimte is onze jongste provincie een speelplaats voor beeldende kunstenaars. Een nieuwe stad heeft een kathedraal nodig, zo vond Marinus Boezem. De kunstenaar ziet de gotische kathedraal als het hoogtepunt van ‘een door menselijk vernuft gestructureerde ruimte’, vergelijkbaar met de aanleg van de polders van Flevoland op de bodem van de voormalige Zuiderzee. Het kunstwerk is tevens het startpunt voor een wandelroute door de duurzame zelfbouwwijk Oosterwold. In dit groene gebied bepalen niet de overheid, maar bewoners zelf wat er gebouwd wordt.
Bij IJssalon IJspressi in Almere proef je ambacht en passie in elke schep. Inge en Martijn maken hier sinds 2010 dagvers ijs, zonder kunstmatige toevoegingen. Ze proeven elke smaak zelf voordat deze in de vitrine belandt. Naast klassiekers als pistache en stracciatella vind je unieke smaken zoals tompouce, drop en koekjesdeeg. Wist je dat ze ook veel plantaardige en suikervrije opties hebben, zoals bloedsinaasappel en suikervrije peer? In de lente kleurt de vitrine mee met het seizoen. Ga jij voor een, twee of misschien wel drie bolletjes?
Wandel mee langs unieke waterloopkundige modellen en luister naar de bijzondere verhalen over de waterwerken en het voormalig Waterloopkundig Laboratorium.
In het Waterloopbos liggen restanten van ruim 30 modellen van grote waterwerken uit de hele wereld. Van de Deltawerken tot de haven van Bangkok. Dankzij het stromende water vind je hier bovendien prachtige en verrassende natuur! Diverse excursies in juni, juli, augustus en september.
De boottocht is al een belevenis op zich. Eenmaal op Marker Wadden gaat het avontuur verder. Geniet van de weidsheid en talrijke vogels op dit nieuwste stukje Nederland. Tijden en tickets vind je op Natuurmonumenten.
Deze sociale onderneming biedt mensen met een kwetsbaarheid een veilige plek om weer mee te draaien in de maatschappij. Samen onderhouden we de moestuin, oogsten we de groenten, bakken we de taarten en zetten we jouw koffie. Alles biologisch. Samen aan het werk komen mensen tot bloei. Je vindt er een biologische winkel, een lunchcafé en een speeltuin.
Dé fysieke proeftuin voor de circulaire economie Utrecht
Bij Hof van Cartesius, naast station Utrecht Zuilen, krijgen oude NS-onderdelen een nieuw leven: deuren worden ramen, spoorrails worden kolommen, perrondelen worden een vloer. Je luncht en dineert er duurzaam in restaurant Warmoes.
Light on Things in Oud Amelisweerd Bunnik
Op 12 april opent Landhuis Oud Amelisweerd voor het eerst dit jaar haar deuren en presenteert, in samenwerking met Centraal Museum Utrecht, Light on Things, de duotentoonstelling van Evi Vingerling en Katja Mater. Beide kunstenaars maakten speciaal voor het historische landhuis in Bunnik nieuwe werken – zo installeert Mater vijf camera obscura’s als scenografie die het landschap rondom het huis naar binnen haalt en zijn er van Vingerling tientallen nieuwe, kleurrijke schilderijen te zien. Hoewel ze verschillende media gebruiken, spelen Vingerling en Mater beiden met licht, tijd en ruimte. Tot 26 oktober.
Lekkerlandgoed Voedselbos Haarzuilens
Hoge natuurwaarden combineren met een duurzame voedselproductie. Dat is het doel. We ontwikkelen en beheren Voedselbos Haarzuilens. Op ruim 5 hectare rivierklei hebben we een veelheid aan noten, fruit, bessen en kruiden geplant. Doel is een gezond ecosysteem waar je een groot deel van het jaar uit kunt oogsten, en waar een grote diversiteit aan insecten, vogels en zoogdieren voorkomt.Voedselbossen zoals deze leveren een bijdrage aan duurzame voedselproductie, helpen CO2 vastleggen en geven biodiversiteit een boost.
Venezia in Utrecht is de oudste Italiaanse ijskraam van Nederland. Sinds de oprichting van de ijssalon in 1928 bleef het bedrijf altijd in handen van de familie De Lorenzo. Nu staat de tweede generatie aan het roer. Wie weet zet dochter Lisa de traditie ooit wel voort. Je vindt hier ambachtelijke ijs, zoals stracciatella, mangosorbet en ‘Vrede van Utrecht’ (kersenijs met chocolade). Je hebt dagelijks keuze uit maar liefst 32 smaken. Elke week is er een wisselende smaak en een variatie op het bekroonde ricotta-ijs.
Eregalerij on Tour Spoorwegmuseum Utrecht
Tussen de treinen, koffers en verhalen van het Spoorwegmuseum hangt vanaf 7 mei één foto uit de Eregalerij van het Nederlands Fotomuseum. Met Eregalerij on Tour reizen tien iconische beelden uit de Nederlandse fotografie naar plekken buiten het museum. De Eregalerij bestaat uit 99 foto’s die samen de ontwikkeling van de fotografie in Nederland laten zien — van 1842 tot nu. De beelden blijven in beweging — zichtbaar op onverwachte plekken, midden in het land. Altijd in gesprek met hun omgeving. Altijd open voor interpretatie. Wat roept deze foto bij jou op? 📍 Te zien in het Spoorwegmuseum, vanaf 7 mei 2025.
De zingende toren – Glascarillon Leidsche Rijn
De Zingende Toren staat op het plein bij de CultuurCampus in Vleuterweide. De Toren is een bijzonder beeldend kunstwerk van glaskunstenaar Bernard Heesen. Het is tegelijkertijd een uniek instrument: het enige glascarillon in de wereld, met vier octaven gestemde, glazen klokken en daarnaast 50 niet-gestemde klankschalen. Het klavier is gebouwd door Reinold van Zijl. Heesen was niet meteen enthousiast over het idee van een bronzen carillon in zijn transparante toren. Toen hij in zijn glaswerkplaats het muzikale gepingel van water op glas hoorde, besloot hij: ook het carillon moest van glas worden.
Wandelen over boerenland in Gelderland en Utrecht
Op klompenpaden.nl vind je de mooiste wandelroutes over boerenland in de provincies Utrecht en Gelderland. Geniet tijdens een wandeling van de rust, kleinschaligheid en de combinatie van cultuur en natuur. Alle wandelingen kun je vinden op de overzichtskaart, op de naam of de lengte. Ieder Klompenpad heeft een eigen pagina met foto’s die een indruk geven van het landschap waar je wandelt.
Ma Yansong: Architectuur en emotie in Nieuwe Instituut
Vanaf 16 mei opent in Rotterdam het nieuwe Fenix Museum of Migration, met op het dak de in het oog springende ‘tornado’, ontworpen door de Chinese architect Ma Yansong. Tegelijk opent bij het Nieuwe Instituut de eerste tentoonstelling buiten China over deze in Beijing gevestigde, internationaal toonaangevende architect en zijn in 2004 opgerichte studio MAD Architects. Curator Aric Chen neemt je in de tentoonstelling mee door Ma’s werk: van zijn kritische reactie op het modernisme tot expressieve ontwerpen die verwijzen naar de Chinese traditie en de conceptuele relaties tussen mens, natuur en emotie.
Vormen voorwaarts ook in Nieuwe Instituut
De tentoonstelling Vormen voorwaarts, samengesteld door de Branchevereniging van Nederlandse Architectenbureaus (BNA), viert architectuur, goed opdrachtgeverschap en benadrukt de betekenis van ontwerp voor onze maatschappelijke en publieke ruimte. Aanleiding voor de tentoonstelling is het 20-jarig jubileum van de BNA Beste Gebouw van het Jaar-prijs. 6 juni 2025 – 26 oktober 2025.
Ontdek het bijzondere In het gewone in LAM Lisse
Het LAM is gewoon een bijzonder museum. Midden tussen het groen van Landgoed Keukenhof in Lisse, in een uniek gebouw, laten we je bijzonder kijken naar alledaagse onderwerpen zoals eten, drinken en winkelen. Via een internationale kunstcollectie en enthousiaste Kijkcoaches, ontdek je het bijzondere in het gewone. Het museum past haar ‘Nachtwacht’ aan om mee te gaan met de tijd. Woensdag t/m zondag van 10:00 – 17:00 uur.
Museumwoning Huis Sonneveld is een van de best bewaard gebleven woonhuizen in de stijl van het Nieuwe Bouwen. De villa aan de rand van het Museumpark is begin jaren dertig ontworpen door architectenbureau Brinkman en Van der Vlugt, bekend van de Van Nellefabriek en het Feyenoordstadion. In Huis Sonneveld zie je hoe een welgestelde Rotterdamse familie in de jaren dertig van de vorige eeuw woonde en leefde. Een bezoek aan Museumwoning Huis Sonneveld is nu een nog rijkere ervaring door de toevoeging van een zinnenprikkelende laag van tast, geur en geluid. Met een aantal ingrepen brengen ontwerpers Simon Dogger en Hedwich Hooghiemstra het huis verder tot leven, en maken het toegankelijk voor mensen die blind of slechtziend zijn. Open van dinsdag t/m zondag 10.00 – 17.00.
Betoverende landschappen & vervreemding in Museum Panorama Mesdag
Zoutvlaktes, ijskappen en woestijnen, in de meest afgelegen gebieden ter wereld maakt Scarlett Hooft Graafland haar foto’s. Ze voegt in haar beelden intrigerende installaties en veel kleur toe aan de omgeving. ‘Ik hoop dat ik beelden creëer die boven de realiteit uitstijgen en daardoor zware thema’s bespreekbaar én begrijpbaar maken.’ Mesmerizing in Museum Panorama Mesdag is haar eerste grote solo-expositie in Nederland. Van 29 maart tot en met 31 augustus in Den Haag.
Je eigen Vuilnisbelt? in Gouda
Die maak je bij Vuigmakers. Tijdens een upcycle-workshop leer je over circulariteit en maak je een unieke broekriem van een oude fietsband. Als Vuigmakers maken we afval weer waardevol door er upcycle producten van te maken. Want afval bestaat niet.
IJssalon David’s Gelato in Gouda
David’s Gelato in Gouda verrast je met unieke smaken zoals Goudse kaas met sambal en Jägermeister. Ga dan voor de aspergegelato, gemaakt van Hollandse asperges uit Limburg. Durf je een bijzondere smaak te proberen? Het ijs wordt bereid met 100% biologische melk van een lokale boer uit Reeuwijk. Klassiekers als stracciatella en amarena ontbreken natuurlijk niet. Voor welke ijssmaak kies jij?
Een nieuw kunstmuseum vol verhalen over migratie in Fenix Rotterdam
In Fenix vind je verhalen over liefde en afscheid, over thuiskomen en je thuis voelen, over het navigeren van identiteit of het zoeken naar geluk. Verhalen van toen en nu. Van hier en daar. Kunst en meer . . . In Fenix bekijk je migratie door de ogen van internationale kunstenaars zoals Shilpa Gupta, Steve Mcqueen, Rineke Dijkstra en Kimsooja. Of je laat je meevoeren langs de honderden documentairefoto’s in The Family of Migrants. In Het Kofferdoolhof hoor je persoonlijke verhalen van reizigers zelf. Plein is een nieuw en overdekt stadsplein in het gebouw.
BOLT & GRITTY – Abstracte kunst uit de publieke ruimte’ 🔥 in Stedelijk Schiedam
Abstracte, monumentale kunstwerken die normaal op straat floreren – op viaducten, pleinen en verlaten plekken – verplaatsen zich tijdelijk naar binnen. Vanaf 24 mei toont een internationale groep kunstenaars hun werk binnen de muren van Stedelijk Museum Schiedam, zónder in te leveren op stijl, formaat of energie. Het Rotterdamse curatorenduo Opperclaes doet een greep uit de meest eigenzinnige en authentieke kunstenaars uit deze scene en laat zien dat dit werk ook op het museale podium tot zijn recht komt. Met werk van Pablo Tomek (FR), Ilke Gers (NZ/NL), Yann L’Outsider(FR), Jason Revok (US), Thomas & Jurgen (NL), Mike Ballard (UK) en Kenneth Letsoin (NL), naast een van hun inspiratiebronnen, Katharina Grosse (DE). Grote kans dat je hun werk al eens (onbewust) hebt gespot! BOLD & GRITTY is een eerbetoon aan kunstenaars die buiten de lijntjes én buiten de kunstwereld kleuren – en daar juist hun kracht vinden. Tot 9 november.
De Grote Kerk verwelkomt Broekman in Schiedam
De Grote Sint Janskerk in Schiedam viert zijn 600-jarig bestaan met een grote tentoonstelling van het werk van Barbara Broekman. Speciaal voor deze expositie heeft Broekman een 22 meter lang tapijt ontwikkeld. Een ode aan de diversiteit van Schiedam, een stad waar ruim 140 verschillende nationaliteiten samenleven. Daarnaast hangen tien werken uit de serie Faith. Al jaren verzamelt Barbara Broekman krantenfoto’s van oorlogen en rampen. De thematiek is dramatisch, maar Broekmans vertaling in textiel toont ook schoonheid. 6 juli t/m 14 september.
Stéphane Thidet – zonder titel (Le refuge) in Voorlinden Wassenaar
Deze houten hut, ingericht met slechts een paar meubelstukken, lijkt op die gemaakt worden voor bergbeklimmers en wandelaars zodat ze daarin kunnen overnachten. Maar deze specifieke hut van Stéphane Thidet biedt niet de beschutting die je zou willen; binnen komt het met bakken naar beneden. Die regen weerhoudt je ervan naar binnen te gaan – je kunt beter buiten blijven. Stéphane Thidet keert met zijn naamloze installatie om wat doorgaans buiten en binnen is; hij verandert de schuilplaats in een ongure plek. De Franse kunstenaar manipuleert, ondermijnt en verstoort in zijn werk wel vaker het vertrouwde en alledaagse en speelt met wat je denkt te kennen en te weten. Hij schotelt je graag een wereld voor waarin het gewone en het absurde samenkomen. Zo prikkelt hij je verbeelding en vraagt hij je je kijk op de werkelijkheid opnieuw te onderzoeken. Tot 31 augustus.
Redesign Rietveld in Atrium Den Haag
100 Jaar Mondriaan & De Stijl met de expositie 100x Rietveld keert terug. Een nieuw ontworpen expositie Redesign Rietveld die van 30 juni t/m 15 augustus in het Atrium Den Haag is te zien. Wereldberoemde meubelontwerpen: Redesign Rietveld gaat over de wereldberoemde meubelontwerpen van Gerrit Rietveld en over zijn invloed. De expositie bestaat uit 60 fantastische modellen van ontwerpen van kunstenaars van over de hele wereld die zich hebben laten inspireren door Rietvelds werk en daar vervolgens een eigen variatie op hebben bedacht. Deze ontwerpen zijn allemaal op schaal 1:3 nagebouwd door tentoonstellingsmaker Harry Hoek van MH Expo.
Uitzonderlijke en gerenommeerde kunstenaars, zoals Maarten Baas, Joost Swarte en Pieke Bergmans stemden in met het gebruik van hun redesign in de tentoonstelling, met als doel jonge makers aan te moedigen om ook zelf aan het ontwerpen te slaan. Maak kennis met het werk van Rietveld door andermans ogen. En bedenk voor jezelf, vier planken en dertien latjes, hoe zou jij het doen?
Eregalerij on Tour Nederlands Fotomuseum Rotterdam
Tussen de treinen, koffers en verhalen van het Spoorwegmuseum hangt vanaf 7 mei één foto uit onze Eregalerij. Met Eregalerij on Tour reizen tien iconische beelden uit de Nederlandse fotografie naar plekken buiten het museum. De Eregalerij bestaat uit 99 foto’s die samen de ontwikkeling van de fotografie in Nederland laten zien — van 1842 tot nu. De beelden blijven in beweging — zichtbaar op onverwachte plekken, midden in het land. Altijd in gesprek met hun omgeving. Altijd open voor interpretatie. Wat roept deze foto bij jou op? 📍 Te zien in het Spoorwegmuseum, vanaf 7 mei 2025.
Expo: Gebouwen door Vrouwen Rotterdam
Juni is architectuurmaand in Rotterdam en het is tevens Het Rotterdamse Jaar van de Vrouw. Als je die twee samenvoegt kom je tot onze nieuwe expo Gebouwen door Vrouwen! Gebouwen door Vrouwen is een tentoonstelling waarin acht Rotterdamse gebouwen worden uitgelicht die van de hand zijn van een vrouw, waaronder de Kruispleinflat, Pakhuis Santos en de Zonnetrap. Tot 13 juli. Zie ook onder Boeken Docu: Gebouwen door Vrouwen Rotterdam.
Jehoshua Rozenman ‐ Out of the Box in Escher in het Paleis Den Haag
De sculpturen van Jehoshua Rozenman (1955) zijn anders dan ze op het eerste gezicht lijken. Hoewel ze robuust en monumentaal ogen, zijn ze opgebouwd uit kwetsbaar glas. En ze hebben iets raadselachtigs; ze doen denken aan onmogelijke, geheimzinnige gebouwen uit een andere dimensie. Binnen dit spanningsveld van fantasie en werkelijkheid vinden Jehoshua Rozenman en M.C. Escher elkaar. Escher in Het Paleis combineert deze zomer voor het eerst de tweedimensionale wereld van Escher met het twee- en driedimensionale werk van Rozenman. Met kort verhaal van Boris Dittrich, politicus, schrijver en partner van Jehoshua Rozenman. Van 3 juli t/m 14 september 2025,
Dak van De Nieuwe Kerk heeft je nodig, Amsterdam
8 zuilen zijn dringend toe aan herfundering. Zij dragen het hart van de kerk. Once-in-a-lifetime: dak van De Nieuwe Kerk Amsterdam eenmalig open voor publiek. 40 meter klimmen naar de top van de kerk. De vieringtoren, de spitstoren midden op het dak van De Nieuwe Kerk, wordt in 2025 gerestaureerd. Speciaal voor deze restauratie wordt een groot platform op het dak van het Amsterdamse monument gebouwd. Een unieke gelegenheid die juist in het kader van (en dankzij) 750 jaar Amsterdam een heel bijzondere publieksvariant krijgt. Van 22 maart – 2 november 2025.
Wat ooit een vervallen scheepswerf in Amsterdam-Noord was, is omgetoverd tot broedplaats van bewustwording en verandering. Een kleine greep: op het terrein van De Ceuvel worden lezingen en workshops georganiseerd en proef je in Café de Ceuvel hoe duurzaamheid en gastronomie perfect samengaan. Ook het menu van het in het NDSM-gebied gelegen Pllek draagt bij aan een betere wereld. De meeste groenten worden geplant en geoogst in Amsterdam, vis komt uit de Noordzee en vlees van dieren die in het wild hebben geleefd. In vijf minuten loop je van Pllek naar de IJ-Hallen voor de grootste vlooienmarkt van Europa. Hier struin je langs 750 kraampjes met vintage kleding, antiek, vinyl en andere unieke items.
De Brettenzone van Amsterdam
Westerpark West is één van de groene kralen in de lange ‘ketting’ van (stads)parken, volkstuincomplexen en natuurgebieden tot aan Halfweg: de Brettenzone. De naam Brettenzone is afkomstig uit het algemeen uitbreidingsplan van Cornelis van Eesteren uit 1935. In dat plan werd een uitgestrekt groengebied tussen Amsterdam en Haarlem bedacht als een soort ‘central park’ en groene long voor de groeiende metropool. De Brettenzone loopt van de Haarlemmerpoort, via het Westerpark en het oude dorpje Sloterdijk, helemaal door tot aan Halfweg. Wie bij de Westergasfabriek op de fiets stapt, kan door bijna onafgebroken groene parken en stukken wildernis helemaal naar Spaarnwoude fietsen. Onderweg kom je dan van alles tegen aan flora, fauna, kunstwerken, sportparken en stilteplekjes.
IJssalon Scoob & Winstons in Alkmaar
Scoobs & Winstons in Alkmaar bewijst dat veganistisch ijs net zo romig en smaakvol kan zijn als ijs op basis van koemelk. Opgericht door een broer en zus, draait deze ijssalon om passie, duurzaamheid en pure smaken. Hier vind je unieke zuivelvrije smaken zoals Blueberry Muffin met echte stukjes muffin en Cherry Amaretto met knapperige chocolade. Wist je dat deze IJssalon naar de honden van de eigenaren is vernoemd? Alles is volledig lactosevrij, vegan én milieuvriendelijk verpakt. Of je nu plantaardig eet of gewoon nieuwsgierig bent, ga zeker langs bij Scoobs & Winstons in Alkmaar.
De Nollen is in zijn totaliteit een kunstwerk. De stalen bouwsels, de bunkers, de schilderingen, het landschap, de paarden en pony’s, ze vormen samen een geheel. Maar dit geheel is geen statisch object. Het is een kunstwerk in wording zoals een schilderij in een atelier. Het creëren van dit kunstwerk viel samen met het leven van de maker. R.W. van de Wint woonde en leefde op De Nollen, kende elke plek, ieder heuveltje, en werkte er dagelijks aan het landschap en de kunstwerken. De Nollen was voor hem een vorm van leven. Het maaien van de paden, het snoeien van de bomen of het repareren van het hek zijn even belangrijk als het maken van een sculptuur of een schilderij, omdat het allemaal onderdeel is van het Nollenproject en daarmee van het kunstenaarschap van Van de Wint. Hij gaf ermee aan dat voor hem het kunstenaarschap niet ophoudt na de realisering van een sculptuur of een schilderij, maar dat het een manier van leven en denken is. Hij laat daarmee zien wat voor hem waarde of betekenis had.
450 jaar Leeghwater 1575-2025 in o.a De Rijp
In 2025 is het precies 450 jaar geleden dat Jan Adriaenszn Leeghwater in De Rijp werd geboren. Dit bijzondere jubileumjaar vieren gemeente Alkmaar en gemeente Purmerend. Tijdens deze viering wordt de molenbouwer en waterbouwkundige in het zonnetje gezet. Het wordt een bruisend jaar in het Land van Leeghwater, het gebied waarop Leeghwater nadrukkelijk zijn stempel heeft gezet. Dit gebied, het Land van Leeghwater, bestaat uit de Schermer, Graft, de Rijp en de Beemster. De tentoonstelling is fysiek te bekijken in Museum in ’t houten huis. Geen tijd voor een bezoekje aan het museum? Geen probleem, de tentoonstelling is ook online te bekijken.
Tijdelijke remise Museumtramlijn Amsterdam met verrassende ornamentiek
In Amsterdam, aan de Jachthavenweg, staat een tijdelijke tramremise voor de Electrische Museumtramlijn. Het bouwwerk is ontworpen door BureauVanEig in opdracht van de gemeente en biedt plaats aan zo’n acht museumtrams. De functionele ornamentiek van oude tramremises en de kleuren in de omgeving vormden de basis van het ontwerp. De Electrische Museumtramlijn Amsterdam (EMA) rijdt sinds 1975 met historische trams door Amsterdam en omgeving. Wanneer de trams niet worden gebruikt, staan ze gestald in de tramremise aan de Havenstraat in de wijk Oud-Zuid. Het Havenstraatgebied wordt de komende jaren herontwikkeld. Daarom is er een tijdelijke tramremise gebouwd aan de Jachthavenweg, ter hoogte van het Jollenpad. Op zondagen is het bouwwerk open en komen de trams naar buiten voor een ritje naar, bijvoorbeeld, Amstelveen. Gedurende de rit vertellen de bevlogen bestuurders van alles over de trams en over de tijden van weleer.
Op 27 oktober 2025 bestaat Amsterdam 750 jaar en dat wordt gevierd vanaf 27 oktober 2024. Samen met Amsterdammers en iedereen die de stad een warm hart toedraagt. Op de site lees je het laatste nieuws en achtergronden over het jubileumjaar. Vier je mee? Zelfs de A10 deed mee, en veranderde voor één keer in een culturele route vol verrassingen op zaterdag 21 juni 2025. Want wist je dat je al die tijd al langs een indrukwekkende reeks architectonische hoogtepunten reed? Van betonnen silo’s tot zwevende hotels en bruggen die kunstwerken zijn – deze 20 gebouwen, bruggen en transformaties laten zien hoe rijk de architectuur langs de A10 is. Ontdek ze allemaal, met de klok mee, beginnend in Oost.
Art Zoo Museum is een artistieke ode aan de dierenwereld en aan de natuur, gevestigd in een van de mooiste monumentale 17e-eeuwse grachtenpanden van Amsterdam. In deze oase in het hart van de stad kijk je vanuit reusachtige volières naar een wereld waar dieren heer en meester zijn. De adembenemende taxidermiekunst van Darwin, Sinke & Van Tongeren vult de ruimtes. Van kleurrijke vogels en kronkelende slangen tot imposante krokodillen en een T-Rex – het is net alsof ze ieder moment weer tot leven kunnen komen.
Waar Wij Wonen in Zaans Museum Zaandam
In het Verkade-album Waar Wij Wonen uit 1937 beschrijft Jac. P. Thijsse – dé leukste natuurleraar van Nederland – de natuurlijke geschiedenis van ons land. Uiteraard schrijft hij dat we de natuur moeten beschermen. Tegelijkertijd is hij geboeid door de technische en economische vooruitgang. Hoewel menselijk ingrijpen schadelijke gevolgen heeft voor de natuur, is Thijsse niet verbitterd: hij blijft enthousiast aandacht vragen voor het behoud van natuur.
Etsen van Karel Wetselaar: Opmerkelijk is dat het Zaanse polderlandschap niet in het Verkade-album Waar Wij Wonen voorkomt. Daarom laten we, naast de aquarellen en pentekeningen uit het album, ook de etsen van de Zaanse kunstenaar Karel Wetselaar (1935-2017) zien. Hij zoekt in zijn werk de stilte en de rust van de natuur. De mens ontbreekt, want zo stelt hij: ‘zij verstoren de rust’. Tot eind januari 2026.
ARTZUID is dé Sculptuur Biënnale van Nederland. Iedere twee jaar staan er gedurende vier maanden vijftig spraakmakende beelden tentoongesteld op de lommerrijke Apollolaan en Minervalaan in Amsterdam Zuid. Een beeldenselectie met museale kwaliteit, en een nieuwe ontmoetingsplek. ARTZUID maakt kunst gratis toegankelijk voor iedereen. Van mei t/m september 2025.
Braziliaanse zomer in STRAAT Museum NDSM Amsterdam
In de zomer van 2025 brengt het STRAAT Museum de grote namen van de Braziliaanse straatkunst naar Amsterdam met de tentoonstellingen Pixação: Resistance and Rebellion en NaLata X STRAAT. Beide projecten belichten de unieke invloed van Brazilië op straatkunst vanuit cultureel, politiek en historisch perspectief. Met name de straatkunst uit São Paulo heeft hedendaagse kunstenaars en straatkunstbewegingen wereldwijd beïnvloed.
Pixação: Resistance and Rebellion van 27 juni tot en met 31 augustus 2025.
NaLata X STRAAT vanaf 15 augustus tot en met 31 oktober 2025.
Fietsen en wandelen op de Afsluitdijk
Het fiets- en wandelseizoen is begonnen, ook op de Afsluitdijk! Er ligt een pad van zo’n 24 kilometer met uitzicht op het prachtige UNESCO Werelderfgoed de Waddenzee en een pad dat uitkijkt over het IJsselmeer.
Speelse sculpturen en design klassiekers in de Rijksmuseumtuinen
In de wereld van Isamu Noguchi is beeldhouwkunst overal. Hoe ziet dat eruit? Ontdek zijn speelse sculpturen deze zomer in de gratis toegankelijke tuintentoonstelling. t/m 26 okt 2025.
De Japanse wijsheid van Ma
Op zoek naar de waarde van leegte in een volle wereld. Een pleidooi om de Japanse wijsheid van Ma in te zetten voor een leven met meer tussenruimte.
In De Japanse wijsheid van Ma verkent Miriam Evers de waarde van tussenruimte in ons hectische leven, geïnspireerd door de eeuwen- oude Japanse filosofie van Ma. Voor haar onderzoek sprak ze niet alleen met Japanners en Japan-experts, maar ook met bekende denkers als Erik Scherder, Michel Dijkstra, Kasper van der Meulen, Rob Brandsma en Joke Hermsen.
Jaarboek Architectuur in Nederland 2024/2025
Op de cover prijkt het Hertha Mohrgebouw in Leiden, dat is gerenoveerd en uitgebreid door De Zwarte Hond. Er zijn 35 projecten geselecteerd voor het jaarboek, onderverdeeld naar hun historische context.
Heerscheresse in een Friese kerk Kollum
Het was een waagstuk van de gereformeerden in het Friese Kollum. Een mooi, rustig dorp bij Dokkum. In 1924 kozen ze de jonge. onervaren Groningse architect Egbert Reitsma (1892-1976) om een kerk met maar liefst duizend zitplaatsen te ontwerpen. Reitsma kwam uit een gereformeerd gezin, dat wekte vertrouwen. Bovendien zat het bouwen hem in het bloed. Zijn vader, een timmerman, werkte zich op tot architect-aannemer. Zoon Egbert kon goed tekenen en mocht naar de kunstacademie in Groningen. Daarna ging hij in de leer bij de gerenommeerde Rotterdamse architect Willem Kromhout. Die had, met een collega, het American Hotel in Amsterdam op zijn naam staan. Dit jaar is het een eeuw geleden dat de kerk in gebruik werd genomen. Mooi verhaal om te lezen. Kerk evt. op aanvraag te bezichtigen.
Het uur van het hart
Echt contact in een vluchtige tijd. Ook op hoge leeftijd geeft de wereldberoemde psychiater Irvin D. Yalom nog therapie. En dat doet hij op een bijzondere manier: hij gebruikt zijn jarenlange ervaring om in eenmalige, intensieve sessies van een uur door te dringen tot de kern van het leven van zijn patiënten. In Het uur van het hart doet hij met de hem zo kenmerkende compassie en ongeëvenaarde deskundigheid verslag van deze levensveranderende gesprekken. Yaloms ontroerende verhalen zijn een even waardevolle als radicale les voor therapeuten. Maar de sessies vormen vooral sprekende voorbeelden voor iedereen die wil weten hoe je echt verbinding maakt met mensen.
Memory Archive – Jasper Krabbé
‘What happened yesterday and slowly vanishes.’ The selection of works in this book reflect the artists memories- often accumulated during travel- of places, events and people. Not as clear images, but in the way memories often present themselves to us; as in a dream, veiled, without logic , incomplete and coloured by the moment.
Eten met inhoud. De essentie van lekker eten reikt verder dan de smaakpapillen op je tong. Lekker eten gaat terug tot de oorsprong. Waar komt het eten vandaan? Hoe is het geproduceerd? Wat is de impact op mens en milieu? Achter elke maaltijd schuilt een verhaal. De Groene Garde neemt je mee op een ‘eetdekkingstocht’ die begint bij de wortels van het eten. Aan de hand van 100 seizoensrecepten, achtergrondverhalen over duurzaamheid en interviews met pioniers kom je meer te weten over seizoens- en streekgebonden eten, biologische voeding, fairtrade, koken zonder pakjes en zakjes, de wirwar aan keurmerken, goede en foute vis en de meerwaarde van minder vlees. De Groene Garde. Over (h)eerlijk eten is een kookboek dat gaat over de triomf van de seizoenen en natuurlijke smaaksensaties. Het boek staat bovendien boordevol praktische tips voor het kopen, bereiden en bewaren van een (h)eerlijke maaltijd. Met een voorwoord van Floortje Dessing.
Een kist gevuld met 3400 brieven betekende het begin van de zoektocht naar het ware verhaal achter Helene Kröller-Müller. Eva Rovers toont in deze meeslepende biografie aan dat het levensverhaal van Nederlands bekendste verzamelaar ongelooflijker en indrukwekkender was dan de geruchten van spilzucht en overspel die vaak over haar de ronde doen.
Gebouwen door Vrouwen: Rotterdam
Neemt je mee langs 50 projecten van vrouwelijke architecten. Van iconen als De Rotterdam, de Kop van Zuid en de ‘hunkerbunker’ RVS-flat tot verrassende, minder bekende parels — deze gids viert het werk van vrouwelijke ontwerpers en maakt hun bijdrage aan de stad op een toegankelijke en inspirerende manier zichtbaar. Ideaal voor een verrassende wandeling of een frisse blik op vertrouwde plekken, want Rotterdam ziet er anders uit als je weet wie haar gebouwd heeft. De tentoonstelling is te bezichtigen in de Centrale Bibliotheek Rotterdam. Zie ook bij Zuid Holland Docu: Gebouwen door Vrouwen Rotterdam.
OCEAN with David Attenborough neemt kijkers mee op een reis en laat zien dat er geen plek is die zo belangrijk is voor onze overleving, zo vol leven, verwondering en verrassing als de oceaan.
No Other Land volgt Basel Adra, een jonge Palestijnse activist die al sinds zijn jeugd strijdt tegen de massale verdrijving van zijn gemeenschap door de Israëlische autoriteiten. Hij documenteert de verwoesting van dorpen in zijn regio, waar Israëlische soldaten geleidelijk huizen slopen en bewoners verdrijven. Op een bepaald moment ontmoet hij Yuval, een Israëlische journalist, en er ontstaat een onwaarschijnlijke vriendschap tussen hen. Hoewel Yuval Basel steunt in zijn inspanningen, wordt hun band onder druk gezet door de enorme ongelijkheid: Basel leeft onder militaire bezetting, terwijl Yuval vrij en zonder beperkingen leeft.
In een wanhopige poging om zijn 80-jarige vader Lars uit zijn dip te helpen en zijn levenslust terug te geven, neemt de Zweedse tv-presentator en filmmaker Filip Hammar hem mee op een verrassingsreis naar Frankrijk, waarbij ze dezelfde autorit maken die het gezin elke zomer tijdens Filips jeugd ondernam.
Architecton is een visueel onderzoek naar de relatie tussen architectuur, natuur en beschaving, waarbij beton centraal staat als symbool van zowel creatie als vernietiging. Kossakovsky stelt urgente vragen over hoe we bouwen en roept op tot een bewuste, duurzame benadering voordat het te laat is. Met beelden, begeleid door de soundtrack van Evgueni Galperine, verbindt hij historische locaties zoals de oude ruïnes van Baalbek, door aardbevingen verwoeste Turkse steden en gebombardeerde Oekraïense gebouwen. Centraal staat een landschapsproject van architect Michele De Lucchi, die met zijn ‘magische cirkel’, een plek waar mensen niet welkom zijn, pleit voor bescheidenheid tegenover de natuur.
Zonsondergang
De foto bovenaan deze pagina is van bni-lid Gerrit Vos. We eindigen met zijn lijfspeuk: LIVING WELL IS THE BEST REVENGE…
“Een bijeenkomst die voelde als familie, op een plek die het bezoek meer dan waard was – met een inspirerend programma, een mooie lancering en bovenal een warme sfeer.” Zo omschreven deelnemers onze ALV en het programma daarna. Mooie woorden waar we trots op zijn!
Tijdens de ALV blikten we terug én vooruit. Daarnaast vond een bestuurswissel plaats: Jaap Molenaar droeg het duo-voorzitterschap, dat hij samen met Taco Hylkema voerde, over aan Elise Zoetmulder. Elise zal dit voorzitterschap samen met Taco voortzetten. Ook verwelkomden we Niels Geerts als algemeen bestuurslid. We danken Jaap hartelijk voor zijn jarenlange inzet. Gelukkig blijft hij actief betrokken bij de vereniging als lid van de projectgroep NOOK – en later dit jaar volgt nog een feestelijk moment om zijn voorzitterschap passend af te sluiten.
Na het formele gedeelte was er volop ruimte voor vakinspiratie. RomyBerntsen (Rijksvastgoedbedrijf) en Niels Geerts (de Architekten Cie) gaven een bijzondere inkijk in de renovatie van het Binnenhof. Ze lieten zien hoe de gebruiks-, belevings- en toekomstwaarde van dit rijksmonument voor de komende 30 jaar wordt gerealiseerd via een intensief traject, waaraan meerdere architectenbureaus onder leiding van Romy samenwerken.
Daarna deelde Victor Verhagen (Lagado Architects) zijn visie op “verborgen ruimtelijkheid” – waar speelsheid en serieuze thema’s als contact en gezondheid samenkomen in ontwerp.
Voorafgaand aan de borrel werd de nieuwste editie van NOOK gepresenteerd. Extra leuk was dat een aantal geïnterviewden hierbij ook aanwezig waren.
De locatie – Mr. Green Boutique Office – droeg sterk bij aan het succes van de middag en avond. Een inspirerende omgeving (met een perfect klimaat op deze warme dag) waar we ons erg welkom voelden door uitstekende gastvrijheid.
Alleen samen bouwen we aan een sterke, betrokken en toekomstgerichte beroepsvereniging voor ons vak! Ben je er volgend jaar ook bij?
Kennismaken of meer info over een lidmaatschap? Mail info@bni.nl
Op donderdag 3 juli 2025 vindt de Dag van de Ontwerpkracht in Postillion Convention Centre in Den Haag plaats. De vakverenigingen die samenwerken in Platform Ontwerp NL waaronder BNI organiseren deze dag gezamenlijk. Het thema van 2025 is ‘Verbonden en verweven’. Dit thema gaat over de complexiteit van ruimtelijke vraagstukken en oplossingen, over het feit dat systemen en netwerken met elkaar verbonden zijn; over denken door de schalen heen; over sociale verbondenheid van mensen met hun omgeving, maar ook verbondenheid met de politiek en de economie. We nodigen je van harte uit om op de Dag van de Ontwerpkracht samen met ons te verkennen wat de rol van ontwerp is in het leggen van verbindingen tussen mensen, systemen en ruimtelijke vraagstukken.
De dag start met de Vitruviuslezing en daarna zijn er 16 masterclasses en excursies. BNI organiseert in de ochtend: Fluïde grenzen. Op zoek naar de gelukkige bewoner en in de middag: Het interieur als sociale verbinder.
Fluïde grenzen: op zoek naar de gelukkige bewoner
11.00-12.30 uur
Het nieuwe samenleven draait om fluïde grenzen – tussen straat en woonkamer, publiek en privé, individu en gemeenschap. Sociaal renoveren staat hierin centraal: het creëert een dagelijks leven dat aansluit bij de waarden en uitdagingen van nu – inclusief, verbonden en betekenisvol. De Gemeente Den Haag, die laat zien hoe deze visie zich vertaalt naar de stedelijke opgave. Wooncoöperatie Eigen Haard toont hoe het behoud én de toekomstbestendigheid van het woon-DNA van buurten in de praktijk werkt. Vanuit de sociale geografie sluiten we af met het thema woongeluk en een verdiepend onderzoek naar hoe de fysieke leefomgeving mensen helpt, stimuleert of belemmert in het realiseren van wat zij zelf belangrijk vinden.
Lessen uit Den Haag
Den Haag is de stad van Vrede en Recht met tal van organisaties op dat werkgebied, tevens is het de regeringsstad. Beveiliging speelt hierbij een grote rol om de gebouwen voor de gewone burger niet toegankelijk te maken. De wijze van beveiliging heeft impact op de buitenruimte en daarmee op de toegankelijkheid van de leefomgeving.
Den Haag staat voor een grote verdichtingsopgave en kiest ervoor om dit naast de Binckhorst rond de drie stations te doen, het Central Innovation District (CID). Hier maken we in hoogbouw de nieuwe woon/werkstad van de toekomst. Per toren zijn er zo 500 woningen, een verticale buurt. Hoe zorg je voor sociale internactie en eigenaarschap? Hoe zorg je dat de openbare ruimte deze hoeveelheden gebruikers leefbaar blijft? Hoe kan de omgeving profiteren van dit stuk nieuwe stad? De nieuwe Nota Haagse Hoogbouw geeft hier handvatten voor.
Bij beide onderwerpen is het een uitdaging om een prettige leefomgeving te maken, die verweven is met bestaande stad en structuren. Tijdens de werksessie met Vivian Hofstede en Rocco Reukema worden voorbeelden getoond en gaan we in gesprek tot hoe ver de leefomgeving impact heeft in het gebouw en andersom.
Een buurt in transitie, hoe blijft dit een thuis?
Hoe neem je bewoners mee in een sloop/nieuwbouw proces dat (of wat ook kan: transformatie van een buurt die) meerdere jaren in beslag neemt.
Is de buurt nog wel de buurt tijdens en na een grootschalige vernieuwing. Hoe landen nieuwe bewoners in de buurt, hoe gaat oud en nieuw samen?
De Dichtersbuurt in Amsterdam wordt grootschalig vernieuwd. De oude woningen worden gesloopt en er komen twee keer zoveel woningen terug. Uitgangspunt is dat bewoners in de buurt kunnen blijven wonen. Hoe gaat dat in zijn werk? Wat komt er allemaal bij kijken? Ontwikkelaar Imke Veltmeijer vertelt hoe Eigen Haard dit aanpakt.
Sociale duurzaamheid tastbaar gemaakt
In het project ‘Terug naar de buurt’, een initiatief van ERA Contour in samenwerking met TU Delft/SKG en bureau Kickstad, staat één centrale vraag centraal: hoe willen bewoners zelf hun leven inrichten – en hoe draagt de buurt daaraan bij? Het beoordelen van sociale duurzaamheid in nieuw ontwikkelde wijken is geen vanzelfsprekend onderdeel van gebiedsontwikkeling. De sociale dimensie krijgt vaak minder aandacht dan de economische of ecologische aspecten, en bovendien ontbreekt het aan duidelijke evaluatiekaders. Op basis van de ‘Capability’-benadering is in dit project een praktische methodiek ontwikkeld om sociale duurzaamheid zichtbaar én bespreekbaar te maken. In deze sessie neemt Jip Pijs ons mee in deze methode – en laat zien hoe je sociale duurzaamheid concreet kunt maken in ruimtelijke projecten.
Bio’s sprekers
Vivian Hofstede, senior stedenbouwkundige bij de gemeente Den Haag
Vivian werkt al 15 jaar als stedenbouwkundige bij de gemeente Den Haag in verschillende rollen, waarbij de buitenruimte en menselijke interactie altijd een grote rol hebben gespeeld. Ze onderzoekt in ontwerpvraagstukken de unieke waarden van de plek irt het verhaal van de stad samen met bewoners en gebruikers. Hierdoor streeft ze naar een lang en gelukkig leven in Den Haag voor iedereen.
Rocco Reukema, senior stedenbouwkundige bij de gemeente Den Haag
Rocco werkt voor de gemeente Den Haag aan de Hoogstedelijke gebiedsontwikkeling CID, is onderdeel van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit voor de gemeente Hilversum en werkt als docent Stedenbouw aan de Breda University of Applied Sciences. Hij is sociaal gedreven en een systeem denker. En juist bij Hoogstedelijke wonen moeten je systemen goed functioneren om het gebied leefbaar te houden.
Imke Veltmeijer
Imke is een ervaren gebiedsontwikkelaar met oog voor prettige buurten en wijken. “Mijn kracht ligt in een brede aanpak. Momenteel werk ik aan grote vernieuwingsopgaven in Amsterdam Nieuw West en Amsterdam Zuidoost”
Jip Pijs
Als Senior Adviseur Stedelijke Transities bij Kickstad combineert Jip zijn passie voor de stad met zijn talent voor het aanjagen van samenwerking, verandering en ontwerpdenken. Met ruime ervaring in transities in de stad en de bouw- en vastgoedsector, helpt hij diverse stakeholders samenwerken om tot haalbare en inspirerende oplossingen te komen. Met het liefst complexe processen en meeslepende opgaven om groots mee te denken en aan de slag kan gaan door klein te beginnen. Naast zijn werk zet hij zich in als bestuurder bij Archiklas voor architectuuronderwijs op Rotterdamse basisscholen en in kwetsbare wijken. Zo leren kinderen ontwerpdenken en dat ze impact kunnen maken op hun leefomgeving.
NOOK #2: STRUCTURAL INGENUITY: THE BUILDING BLOCKS OF INTERIORS
Wat doe je als een opdrachtgever beslist geen kolommen in het ontwerp wil, terwijl die onmisbaar zijn voor de draagconstructie van het gebouw? Architect Dirk Jan Postel stond voor een technisch dilemma bij Museum Voorlinden, maar dankzij zijn interesse in engineering vond hij een ingenieuze oplossing die uiteindelijk een verrijking bleek voor de beleving van het interieur.
In deze editie staan interieurs centraal waarin esthetiek en techniek elkaar versterken. Ontwerpen van interieurarchitecten die genieten van de uitdaging om materialen op onconventionele wijze en zo efficiënt mogelijk toe te passen, de zwaartekracht proberen te tarten en een gevoel van lichtheid weten te creëren in hun constructies.
In dit nummer belichten we ook een spraakmakende constructie waarin inclusiviteit de kern vormt: het Serpentine Paviljoen van Sumayya Vally. Dit paviljoen is opgebouwd uit architectonische fragmenten die hun oorsprong vinden in Londense migrantengemeenschappen, en resulteert in een sculpturale structuur waarin diverse culturen op krachtige wijze samenkomen.
Onze redactie had boeiende gesprekken met onder anderen Dirk Jan Postel, Det van Oers, Sumayya Vally en vooruitstrevende bureaus zoals Superuse Studios, cepezed, Shigeru BanArchitects, Studio Ruim, Pezo von Ellrichshausen.
Met trots presenteren wij onze gisteren gelanceerde NOOK over de liefde voor construeren, materialen en ruimtelijke gelaagdheid: NOOK – Structural Ingenuity: The Building Blocks of Interiors
Vanaf vandaag op de mat bij leden en abonnees. Bestel nu via [link] of neem een abonnement!
NOOK #2: STRUCTURAL INGENUITY: THE BUILDING BLOCKS OF INTERIORS
What do you do when a client insists on not having columns in the design, even though they are essential for the building’s supporting structure? Architect Dirk Jan Postel faced a technical dilemma at Museum Voorlinden, but thanks to his interest in engineering, he found an ingenious solution that ultimately enriched the interior experience.
This edition focuses on interiors in which aesthetics and technology reinforce each other. Designs by interior architects who enjoy the challenge of using materials in unconventional ways and as efficiently as possible, defying gravity and creating a sense of lightness in their constructions.
This issue also highlights a high-profile construction in which inclusivity is central: the Serpentine Pavilion by Sumayya Vally. This pavilion is constructed from architectural fragments that originate in London’s migrant communities, resulting in a sculptural structure in which diverse cultures come together in a powerful way.
Our editorial team had in-depth conversations with Dirk Jan Postel, Det van Oers, Sumayya Vally and progressive agencies such as Superuse Studios, cepezed, Shigeru BanArchitects, Studio Ruim and Pezo von Ellrichshausen, among others.
We are proud to present our latest issue of NOOK about the love of construction, materials and spatial layering:
NOOK – Structural Ingenuity: The Building Blocks of Interiors
Available from today to members and subscribers. Order now via [link] or get out a subscription!
Op donderdag 3 juli 2025 vindt de Dag van de Ontwerpkracht in Postillion Convention Centre in Den Haag plaats. De vakverenigingen die samenwerken in Platform Ontwerp NL waaronder BNI organiseren deze dag gezamenlijk. Het thema van 2025 is ‘Verbonden en verweven’. Dit thema gaat over de complexiteit van ruimtelijke vraagstukken en oplossingen, over het feit dat systemen en netwerken met elkaar verbonden zijn; over denken door de schalen heen; over sociale verbondenheid van mensen met hun omgeving, maar ook verbondenheid met de politiek en de economie. We nodigen je van harte uit om op de Dag van de Ontwerpkracht samen met ons te verkennen wat de rol van ontwerp is in het leggen van verbindingen tussen mensen, systemen en ruimtelijke vraagstukken.
De dag start met de Vitruviuslezing en daarna zijn er 16 masterclasses en excursies. BNI organiseert in de ochtend: Fluïde grenzen. Op zoek naar de gelukkige bewoner en in de middag Het interieur als sociale verbinder.
Het interieur als sociale verbinder
14.00-15.30 uur
In deze sessie onderzoeken we hoe interieurarchitectuur kan bijdragen aan sociale verbinding en het terugdringen van eenzaamheid. We bespreken inspirerende woonconcepten en gaan in op vragen als: welke ontwerpprincipes zijn niet alleen esthetisch, maar ook sociaal verbindend? Hoe versterken zichtlijnen, gedeelde ruimtes en slimme plattegronden het gemeenschapsgevoel? En hoe zorgen we dat collectieve ruimtes écht worden benut? Een inspirerende sessie met drie presentatierondes, Hedwig van der Linden als moderator en ruimte voor vragen. Speciaal voor ontwerpers, beleidsmakers en initiatiefnemers die willen bijdragen aan nieuwe woonvormen waarin interieurarchitectuur een sleutelrol speelt in sociale verbinding.
Hoe bouw je sociale verbinding? Lessen uit De Warren
Hanna Rudner, ontwerper, fotograaf en community organiser, is bewoner van De Warren: een wooncoöperatie op IJburg, Amsterdam, door bewoners zelf ontwikkeld, met sociale verbinding als kernwaarde. In deze masterclass duiken we in de ontwerpkeuzes: gedeelde woonkeukens als sociale harten, flexibele gemeenschappelijke ruimtes, de rol van daglicht en een geleidelijke overgang van privé naar collectief en publiek. Ook bespreken we hoe typologische diversiteit ruimte biedt aan uiteenlopende woonbehoeften. Maar minstens zo belangrijk is de sociale architectuur: bewoners organiseren zichzelf om het gebouw te onderhouden én een levendig programma op te zetten voor zichzelf én de buurt. Via cirkels, centrale communicatiekanalen, holacratische besluitvorming en conflictbemiddeling bouwen ze aan een gemeenschap die niet alleen ontstaat, maar zichzelf blijvend vernieuwt. Hanna laat zien hoe fysieke en sociale architectuur elkaar versterken. (beeld: De Warren)
Social by design
Hoe kan een ontwerp bijdragen aan het versterken van communities? Wat betekent ruimte voor het leven voor bewoners? Door onderzoek te doen onder de doelgroep begrijpen we wat hun wensen en behoeften zijn, en kunnen we vervolgens betere ontwerpen maken. En dat gaat verder dan het ontwerp van een individuele woning. Wij onderscheiden vier ruimtelijke ontwerpopgaven in de projecten die we doen: van woningplattegrond, naar gebouw, naar de overgangszone die het gebouw verbindt met het publieke domein. Juist het verbinden van deze ontwerpopgaven draagt bij aan het versterken van sociale netwerken. In onze presentatie laten we aan de hand van verschillende projecten zien hoe we ruimtes én mensen met elkaar verbinden. (beeld: SOME architects)
Studio Typisch Wonen
Drie studenten van de Rotterdamse Academie van Bouwkunst presenteren het eindresultaat van Studio Typisch Wonen – een semester vol onderzoek, experiment en ontwerp, gericht op toekomstbestendige vormen van samenleven. In Studio Typisch Wonen onderzoeken studenten van de Rotterdamse Academie van Bouwkunst onder leiding van Robert-Jan de Kort, Andrea Prins en Max Hart Nibbrig hoe woningen kunnen meebewegen met de veranderende samenstelling van huishoudens. Ze ontwerpen nieuwe woningtypes die beter aansluiten op de realiteit van vandaag én morgen: alleenstaanden, samengestelde gezinnen, woongroepen, etc. Flexibiliteit in ruimtegebruik en de beleving van het interieur staan daarbij centraal. Woningen passen zich aan behoeftes aan, niet andersom. Studio Typisch Wonen draait dus om empowerment, op individueel én maatschappelijk niveau, in tijden van ontbrekende visie en beleid op betaalbare woningbouw. Doel is sociaal duurzame volkshuisvesting, met de mens in het middelpunt. (beeld: RAVB)
Bio’s sprekers
Hanna Rudner – zelfstandig designer en researcher
Hanna werkt multidisciplinair aan bewonersinitiatieven zoals Buurthuis de Bol, De Warren en Het Krakeel, en is laureaat van de Talentontwikkeling 2025 van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.
Marilu de Bies – architect SOME architects
Marilu over wat haar gelukkig maakt als architect: “Het maakt mij blij wanneer ik zie dat bewoners gelukkig zijn in de gebouwen die ik heb ontworpen. Wanneer ik op bezoek ga dan zie ik hoe mijn ideeën tot leven zijn gekomen. Ik vind het zeker belangrijk om iets moois te ontwerpen, maar het moet ook werken. In architectuur komen deze twee aspecten heel goed samen.” Marilu is een betrokken project architect met ruim 10 jaar ervaring in ons bureau.
Jeroen Atteveld – Arcihtect/owner SOME architects
Jeroen is een gepassioneerd architect die ontwerpt op basis van gedegen onderzoek en een goed verhaal. Samen met bewoners, omwonenden, gemeente en opdrachtgever creëert hij breed gedragen en locatiegebonden leefomgevingen. Hij onderzoekt met zijn bureau de woonwensen van diverse doelgroepen, zoals stadsgezinnen en stadsveteranen. Met zijn expertise en liefde voor het vak wil Jeroen bijdragen aan een betere wereld
Lisette van der Vijver:
Sinds 2021 werk ik met enorm veel plezier als partner binnen het architectenbureau dat is opgericht door mijn vader, Architectenbureau G. van der Vijver. We combineren vakmanschap met een brede blik op de gebouwde omgeving en realiseren uiteenlopende projecten voor particuliere en professionele opdrachtgevers.
Naast mijn werk studeer ik aan de Academie van Bouwkunst. Studio Typisch Wonen was de laatste studio die ik volgde voor mijn afstuderen. In deze studio stond de woningplattegrond centraal en onderzocht ik hoe gebruiksflexibiliteit en beleving hand in hand kunnen gaan. Door te werken met maquettes, tekeningen en fotografie ben ik anders gaan kijken naar ruimte, vanuit de binnenkant. Deze manier van werken heeft mij verdieping gebracht die ik wil meenemen in mijn afstudeerproject.
Amber Hokke:
Sinds september 2024 ben ik werkzaam als bouwkundig tekenaar bij Stijl Architectuur in Dordrecht. Hier werk ik aan een breed scala projecten voor een uiteenlopende opdrachtgevers, zoals particulieren, projectontwikkelaars en woningcorporaties. De diversiteit aan projecten maken het werk afwisselend, uitdagend en leerzaam.
Naast mijn werk volg ik de master Architectuur aan de Rotterdamse Academie van Bouwkunst, waar ik over een paar weken mijn eerste jaar afrond. Recentelijk heb ik de studio Typisch wonen afgerond, waarin ik me verdiepte in alternatieve woonvormen en gebruiksflexibiliteit. Het ontwerpen van binnen naar buiten sprak me erg aan, net zoals het verkennen van ruimtelijke oplossingen door middel van een plattegrond en maquette. Deze studio sluit goed aan bij mijn interesse in eigentijdse woonvormen die inspelen op maatschappelijke veranderingen.
Lieke de Jong:
Sinds 2024 studeer ik Architectuur aan de Rotterdamse Academie van Bouwkunst. Hiervoor heb ik de opleiding Bouwkunde afgerond, waar mijn interesse in ontwerpen verder is gegroeid. Sinds kort werk ik bij Architectuurstudio Breda, waar ik meewerk aan ontwerpen en tekenwerk, voornamelijk voor renovatieprojecten.
In de studio Typisch Wonen heb ik onderzocht hoe woningplattegronden en interieurs kunnen bijdragen aan meer gebruiksflexibiliteit. Het ontwerpen vanuit de binnenkant sprak mij direct aan: door te werken met maquettes ben ik anders naar plattegronden gaan kijken. Daarbij heb ik me gericht op actuele woonvragen, zoals jongvolwassenen die langer thuis wonen of vrienden die samenwonen vanwege de hoge woonlasten.
Details Oproep
Platform Ontwerp NL roept alle ontwerpbureaus aangesloten bij een van de platformpartners op om hun best practices, ontwerpverkenningen die richting- en doorslaggevend waren, waar nieuwe denkrichtingen zijn bepaald, in te zenden voor 20 juni 2025.
Heb je vragen voordat je een project wil indienen? Stuur een mail naar: Jutta Hinterleitner (PONL) en Dorien de Voogt (Federatie Ruimtelijke Kwaliteit) jutta.hintereitner@platformontwerp.nl, ddv@ruimtelijkekwaliteit.nl
Vanuit BNI is bestuurslid Elise Zoetmulder betrokken bij dit project. Te bereiken via: info@bni.nl (vermeld: Ontwerpen aan toekomst)
“De toekomst is wat we er in het heden van maken. Veel daarvan wordt nu bepaald. We moeten inzien waar de mogelijkheden liggen
en wat onze rol daarin kan zijn. Er is niets belangrijkers in deze tijd.” – Rebecca Solnit
Het is duidelijk dat de verschillende grote opgaven waar Nederland voor staat – denk aan de transitie naar duurzame energie, de woningbouwopgave, de mobiliteitsopgave maar ook de groeiende sociale ongelijkheid – niet los van elkaar kunnen worden gezien. Integrale planvorming is een complexe uitdaging, waarbij het kan helpen om ontwerp in te zetten om te onderzoeken wat de kansen en mogelijkheden daarvoor zijn. In de periode 2015-2025 heeft ontwerpend onderzoek dan ook niet voor niets een vlucht genomen. Spraakmakende onderzoeken en ontwerpen staan aan de basis van de dialoog over de fysieke leefomgeving. Maar ook minder spraakmakende ontwerpend onderzoeken bevatten kennis, inzichten en sleutels voor oplossingen. Welk beeld schetsen de ontwerpend onderzoeken van Nederland en welke conclusies kunnen we trekken als we deze onderzoeken in samenhang analyseren? Dit jaar verwachten we de nieuwe Nota Ruimte, hoe archiveren en ontsluiten we het ontwerpend onderzoek van het laatste decennium zodat we hiervan kunnen leren? Met Ontwerpen aan onze toekomst – Leren van het veld (2015-2025) stelt Platform Ontwerp NL met haar partners een retrospectief samen van betekenisvol ontwerpend onderzoek uit deze periode. Met nieuwe analyses, lessen en conclusies. Het ambieert een beeldbepalend naslagwerk te worden voor ontwerpers en opdrachtgevers van vandaag en morgen.
Doel
Platform Ontwerp NL heeft zich ten doel gesteld de meerwaarde van ontwerpkracht in de integrale planvorming te verkennen. Dit doel sluit nauw aan bij de ambities en doelstellingen van de Actieagenda Ruimtelijk Ontwerp (ARO) 2025, met name bij actielijn 4, Bundelen, duiden, delen &doen. In een samenwerking met ARO / het ministerie van VRO, en ondersteund vanuit een subsidie, verzamelt Platform Ontwerp NL tussen mei en december 2025 kennis over ontwerpend onderzoek. Het doel is om deze kennis op zo’n manier te delen, dat de resultaten, methoden en werkwijzen hanteerbaar en inzetbaar zijn voor de partijen in de Nederlandse ruimtelijke ordening. Naast PONL zal ook het ministerie van VRO zelf in een parallelle werklijn ontwerpend onderzoek uit de laatste jaren analyseren.
Oproep
Platform Ontwerp NL roept alle ontwerpbureaus aangesloten bij een van de platformpartners (NVTL BNSP BNA BNI Federatie Ruimtelijke Kwaliteit NL Ingenieurs en Vereniging Deltametropool) op om hun best practices, ontwerpverkenningen die richting- en doorslaggevend waren, waar nieuwe denkrichtingen zijn bepaald, in te zenden. Voor deelname vul je het bij deze oproep horende canvas in. De verzameling ingekomen canvassen, vormen samen een eerste werkboek, dat op deze website gepubliceerd zal worden en een mooi overzicht geeft van de body of work van de afgelopen 10 jaar. In de zomer en najaar van 2025 wordt er – na selectie van 50 voorbeeldprojecten – samen met de inzenders gewerkt aan conclusies over de gebruikte methoden, vormen van samenwerking, inbedding en doorwerking. Deze lessen worden gebundeld en gepubliceerd, en vormen een actueel en bruikbaar naslagwerk over ontwerpen aan de grote uitdagingen van Nederland: een publicatie die zowel opdrachtgevers als ontwerpers helpt om ontwerp op de juiste manier in te zetten. Heb je projecten die niet mogen ontbreken? Lees hier hoe je ze op een overzichtelijke manier kunt insturen!
Inzenden door middel van een canvas
Voor deelname aan Ontwerpen aan onze toekomst–Leren van het veld vul je het ‘projectcanvas’ in. Dit projectcanvas geeft op beknopte wijze inzicht in de aspecten van het project die voor de uitvoering en doorwerking van belang zijn geweest. Het canvas is een tool die helpt de meest belangrijke gegevens rondom het project inzichtelijk te maken en te formuleren. Graag ontvangen we het ingevulde canvas + een project-visual uiterlijk vrijdag 20 juni 2025 om 18:00 via info@platformontwerp.nl.
Welke projecten kunnen worden ingezonden en wie kan er inzenden?
– Alle projecten die vanuit het ‘veld’ uitgevoerd tussen 2015 en 2025. Projecten gefinancierd door de open oproepen van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en in opdracht van het ministerie van VRO zijn uitgesloten, want vallen onder de andere werklijn (zie tekst hierboven).
-Ontwerpbureaus, gemeenten, provincies, ontwikkelende partijen kunnen inzenden
Bekijk en download de handleiding/toelichting voor het invullen van het canvas.
Download hier het projectcanvas.
50 voorbeeldprojecten
Een selectiecommissie bestaand uit zeven experts vanuit de partnerorganisaties van Platform Ontwerp NL selecteert uit alle ingekomen inzendingen 50 projecten voor nadere analyse. De projecten worden geselecteerd op o.a. thema, schaalniveau, planhorizon, gebruikte methode en vormen samen een zo breed mogelijke waaier aan projecten.
Vervolgens wordt er door het onderzoeksteam van PONL met de inzenders van de geselecteerde projecten een afspraak gepland voor een diepte-interview en leveren de eigenaren van de projecten relevante informatie aan voor de verdiepingsslag. Gaandeweg het proces vindt er een bijeenkomst plaats met de 50 projecten uit de verdiepende analyse, waarin de voorlopige conclusies en lessons learned uit de vergelijkende analyse worden besproken en aangescherpt. Aan het einde van de rit wordt een inspirerende essay / bundel samengesteld die ontwerpers en opdrachtgevers helpt een overzicht te krijgen van inhoudelijke aspecten en werkwijzen, die een ontwerpverkenning invloedrijk maken. De publicatie wordt begin 2026 opgeleverd en opgevolgd door een n.t.b. manifestatie in samenwerking met de parallelle werklijnen van het ministerie van VRO.
Wat bieden we de deelnemers?
– Een lerend netwerk dat op een aantal momenten meedenkt met de lessons learned
– Publicatie van alle ingezonden plannen in het eerste (overzichts)werkboek
– Publicatie van de 50 geselecteerde plannen in de slotpublicatie
De gevraagde tijdsbesteding is naast het invullen van het projectcanvas voor de 50 geselecteerde projecten een interview en een lichte vorm medewerking aan het trekken van conclusies over het eigen project en de 50 projecten in de breedte.
3 Juli opent in Nieuwe Instituut de tentoonstelling Wrong Norma; de afstudeerexpo van elf ontwerpers uit de masteropleiding Interior Architecture: Research + Design (MIARD) aan het Piet Zwart Instituut Rotterdam. Deze tentoonstelling, te zien tot en met 13 juli, laat zien hoe ruimtelijk ontwerp zich vandaag de dag beweegt buiten vaste kaders. De afstudeerders presenteren werk dat conventionele opvattingen over architectuur bevraagt en ondermijnt. Hun projecten lekken, schuimen, vallen uiteen of fermenteren – ze stellen ruimte voor als onderzoek in plaats van als vastomlijnd ontwerp. Wrong Norma toont hoe ‘verkeerd zijn’ een methode wordt om opnieuw te voelen, te weigeren en anders te verbeelden.
De jaarlijkse eindexamenexposities van de Nederlandse kunstacademies zijn een ware ‘must see’. Ontdek wat de bachelor- en masterstudenten hebben te bieden, de uitdagingen, het resultaat van onderzoek, experiment en keihard werken. Kortom: de nieuwe lichting, met mogelijke nieuwe toekomsten, de kritiek op onze huidige realiteit en ingaan op complexe ideeën over wat design is, wat het doet en wat het zou moeten doen.
Op deze pagina alle mogelijkheden om het werk live (soms besloten) te kunnen bekijken. Raadpleeg de sites van de opleidingen voor actuele updates. Wij houden deze niet continue in de gaten. Mail ons info@bni.nl voor aanvullingen.
Van 3 t/m 6 juli 2025 staat het Sophiagebouw in Zwolle in het teken van de ArtEZ finals. Afstudeerders van de ArtEZ Academie voor Art & Design en de masteropleidingen presenteren hun eindwerk aan het publiek. Van beeldende kunst tot design, illustratie en interieurarchitectuur dit is hét moment om de nieuwe lichting kunstenaars te ontmoeten. Laat je inspireren door de visie, verhalen en talenten van de makers van de toekomst.
Expositieperiode
Donderdag 3 t/m zondag 6 juli 2025
Rhijnvis Feithlaan 50, Zwolle
Vrije toegang:
Donderdag & vrijdag van 11:00 tot 21:00 uur
Zaterdag & zondag van 11:00 tot 19:00 uur
Wij kijken ernaar uit u te mogen verwelkomen!
Save the Date: 3 – 6 July @NowShow
We are proud to present the work of our talented graduating Bachelor & Master students at multiple locations in Breda and Den Bosch.
Visit Us
During these four days, visit all locations for a vibrant exhibition that gathers a wide range of interests through artistic research and creative practice. Together we celebrate creativity and imagination as our students officially begin their journey as artists and designers outside the academy.
Graduation Show 2025: 3 juli – 8 juli 2025
Tijdens de Graduation Show kun je dwalen door de gangen van ons monumentale pand en kom je verschillende artistieke creaties tegen. Je vindt performances, illustraties, grafisch ontwerp, installaties, fotografie, film, schilderkunst en geluidskunst. Dit jaar presenteren meer dan 220 afgestudeerden van over de hele wereld hun werk.
Bezoek The Beginning 2025 | Graduation Show, 3 – 6 juli
Programma
Tijdens deze jaarlijkse eindexamenexpositie laten afstudeerders van Kunstacademie Maastricht je zien hoe zij telkens met andere ogen naar de buitenwereld kijken, reageren en zich positioneren. Zij nodigen de bezoeker uit om het gesprek aan te gaan. De tentoongestelde werken variëren van performance, installatie, grafische vormgeving, illustratie, foto, film, geluidskunst, producten, materialen, object tot theoretische reflectie.
Officiële opening
Donderdag 3 juli om 19.30 uur (Herdenkingsplein).
Aansluitend de Gilbert de Bontridder Prijs en Mique Eggermont Prijs ceremonies.
Meer informatie volgt.
Openingstijden
Donderdag 3 juli: 19.30 – 22.00 uur
Vrijdag 4 juli: 10.00 – 18.00 uur
Zaterdag 5 juli: 10.00 – 18.00 uur
Zondag 6 juli: 11.00 – 17.00 uur
Alumni BBQ
Zondag 6 juli vanaf 13.00 uur
Meet the Masters – HKU Interieurarchitectuur
De afstudeerders van de HKU Master Interieurarchitectuur nodigen je uit voor Meet the Masters op donderdag 27 juni, van 17.00 tot 19.30 uur bij Kabul a GoGo in Utrecht.
In een interactieve sessie delen zij hun werk, onderzoek en visie op ruimtelijke transformatie en maatschappelijke thema’s.
Aanmelden kan via:
https://www.hku.nl/agenda/meet-the-masters-master-interior-architecture
Join us for a showcase of work and projects by this year’s Bachelor and Master graduates of the Willem de Kooning Academy. The 2025 Graduation Show will highlight the diverse programmes we offer as an art institute, taking place at various locations and times throughout the city of Rotterdam.
We look forward to celebrating their achievements together with you.
GRADUATION SHOWS
June 26 – July 12
Piet Zwart Institute
July 8 – July 12
Willem de Kooning Academy
You will find the event locations and dates here.
Grad Show Interior Architecture: Research + Design (MIARD)
Dates: July 3–10
Opening hours:
Tue – Wed 10am – 5pm
Thu 10am – 9pm (Sonneveld House open until 5pm)
Fr – Sun 10am – 5pm
Thursday nights are free at Nieuwe Instituut. Enjoy a complimentary ticket to the museum: 5pm – 9pm every Thursday.
Location: Nieuwe Instituut, Museumpark 25, 3015 EK Rotterdam
We are pleased to invite you to Sandberg Instituut Graduation 2025, taking place across six locations in Amsterdam between 13 and 16 June.*
This year, 86 graduates will present work from our five main departments — Critical Studies, Design, Dirty Art Department, Fine Arts, and Studio for Immediate Spaces — as well as from two temporary programmes, Artificial Times and Planetary Poetics.
GRADUATION SHOW
Studio for Immediate Spaces
@immediatespaces
@sandberginstituut
Friday, June 13th – Opening 7pm
Saturday, June 14th – From 12pm to 8pm
Sunday, June 15th – From 12pm to 8pm
Monday, June 16th – From 2pm to 8pm
Schietbaan Marineterrein Kattenburgerstraat 5, 1018JA Amsterdam
And
Mediamatic Barn Dijksgracht 6, 1019BS Amsterdam
@marineterreinamsterdam
@mediamatic_
Alternative Cartographies and Fermentation, Playgroundsand Money Laundering, Patient Rooms and Ventilation Infrastructure, Postindustrial Landscapes and Language Politics, Urban Practices and Divisions of Labour, Speculative Fiction and Construction Sites, Green Criminology and Cultural Heritage, Putrefaction and Wild Boars, Neo-geology and Environmental Justice, Financialization and Public Space.
This year’s graduation show of the Studio for Immediate Spaces is located around the historic harbour of Amsterdam – the Marineterrein and Mediamatic’s barn. Connected via the Commandantsbrug, both spaces remain in view of each other, conversing across spatial practices. Together, they weave a sinuous web of interrelated responses to topics of personal urgency and relevancy. On one canal-bank, works cluster around the Schietbaan, a former shooting range used by the Dutch Navy on its former territory, now found a stone’s throw to the east. Other works materialize at the Sluisdeurenloods of Mediamatic, a public monument and former canal-lock production house.
Both locations contextualize the layered histories of meaning reflected in the participants works and common engagements with currently relevant discourses in spatial practices. The pieces shown range from video works and public interventions to publications and audio-visual installations, covering the diverse grounds of what a spatial practice can be. This plurality in works and views emphasizes the interdisciplinarity (or: un-disciplinarity) inherent to the course Studio for Immediate Spaces.
Amsterdam
Gerrit Rietveld Academie
The Gerrit Rietveld Academie is proud to present the work of this year’s graduates in art and design in the Graduation Show 2025. The exhibition will take place from 2 to 6 July 2025.
Opening
Wednesday 2 July, 17:00 hrs
Open
Wednesday 2 July, 10:00 – 21:00 hrs
Thursday 3 July, 10:00 – 21:00 hrs
Friday 4 July, 10:00 – 21:00 hrs
Saturday 5 July, 10:00 – 21:00 hrs
Sunday 6 July, 10:00 – 16:00 hrs
Free entrance
Zaterdag de 14e start de Graduation Show 2025!
De examens zijn zo goed als achter de rug, de laatste kunstwerken worden opgehangen, de Academie Minerva Graduation Show 2025 kan bijna beginnen! Van 14 t/m 19 juni staat de binnenstad van Groningen weer in het teken van de Graduation Show. Maar liefst 160 afgestudeerde kunstenaars, vormgevers, artiesten en kunstvakdocenten tonen hun werk aan het publiek. Ook de masters van het Frank Mohr Institute tonen de resultaten van hun tweejarig artistiek onderzoek. Op diverse locaties in Groningen.
Samenwerking culturele organisaties
De tentoonstelling vindt opnieuw plaats in verschillende locaties in de binnenstad van Groningen. Met de opvallende toevoeging van voormalig tabaksfabriek Niemeyer aan de Paterswoldseweg als nieuwe locatie.
De basis bestaat weer uit de gebouwen van de Academie aan het Zuiderdiep en de Praediniussingel en externe locaties bij Kunstpunt Groningen, Noorderlicht, Niemeyer, NP3 | RE:Search:Gallery, SIGN en Pictura. Zo vormt de show een ontmoetingsplek voor de kunst- en cultuursector en zetten we gezamenlijk met de instellingen opkomend talent in de schijnwerpers.
Openingstijden en andere informatie
Op zaterdag 14 juni om 12.00 uur openen alle locaties hun deuren.
De locaties zijn geopend van:
Zaterdag 14 en zondag 15 juni: 12.00 – 20.00 uur
Maandag 16 t/m donderdag 19 juni: 14.00 – 20.00 uur*
*Noorderlicht sluit op donderdag 19 juni om 18.00 uur
De tentoonstelling is zoals altijd gratis te bezoeken. We raden aan om met het openbaar vervoer of met de fiets naar de locaties te reizen. Meer praktische informatie is te vinden via deze link.
Deventer Interior Design Days
Save the Date: van 1 t/m 5 oktober
DIDD is een initiatief van de opleidingen Interior Design en Interior Brand Identity, onderdeel van de Hogeschool Saxion in Deventer.
Kom en ontmoet nieuwe talenten en hun mooie werkstukken op de Expo van het Hout- en Meubileringscollege in Amsterdam en Rotterdam.
📍 EXPO Amsterdam
7 & 8 juli | 11:00 – 21:00
📍 EXPO Rotterdam
8 & 9 juli | 11:00 – 21:00
Het thema van de HMC EXPO 2025 is LEF.
LEF om te ontwerpen. LEF om ideeën tastbaar te maken, jezelf te laten zien en iets te presenteren dat nog niet bestond. Onze studenten hebben dat LEF getoond. Ze hebben geëxperimenteerd, risico’s genomen en hun grenzen verlegd. Kom kijken naar vakmanschap ✔️, creativiteit ✔️ en talent ✔️
De woningbouwopgave in Nederland vraagt om snelheid, maar ook om zorgvuldigheid. In een tijd waarin de druk op de woningmarkt groot is en opgaven samenkomen, is samenwerking belangrijker dan ooit. Daarom hebben de leden van Platform Ontwerp NL – een samenwerkingsverband van ruimtelijke ontwerpers en adviseurs – hun krachten gebundeld. Wij bieden minister Keijzer onze kennis, ervaring en ontwerpende kracht aan. Platform Ontwerp NL staat klaar om mee te denken over woningbouw die snel, betaalbaar én van blijvende waarde is. Zie voor de tekst: 250526-pdf-briefplatform-ministerkeijzer